Сенат спикері Мәулен Әшімбаевтың төрағалығымен палата жанындағы Сарапшылар клубының «Qalam» медиа­жобасымен бірлескен отырысы өтті. Іс-шараға белгілі сингапурлық дипломат, профессор Кишор Махбубани мейман ретінде қатысты. Отырыс барысында сарапшылар шағын және орта мемлекеттердің келешегі мен жалпы халықаралық тәртіптің алдағы даму бағдарын талқылады.

Мәулен Әшімбаев атап өткендей, орта державалардың артып келе жатқан рөлі халық­аралық қатынастардың заманауи жүйесін қалып­тастыруға, жаһандық бейбітшілікті, ор­нықты дамуды және қауіп­сіз­­дікті қамтамасыз етуге айрық­ша ықпалын тигізеді. Осыған байланысты сарапшылар профессор Кишор Махбубанидің «Азия дәуірінің» басталуы тура­лы тұжырымына және Қазақ­стан мен басқа да орта ел­дер үшін туып отырған жаңа мүм­кіндіктерге ерекше тоқталды.

«Бүгінгі кездесу жаһандық қауіпсіздік саласындағы дағ­дарыс пен геосаяси шиеленіс кү­шейе түскен кезеңде өтіп отыр. Қазір бұрынғы өзара іс-қимыл үлгілерінің ескір­гені анық байқалады. Алпауыт державалардың бәсе­кесі, тех­нологиялық және санк­ция­лық соғыстар, ашық әс­кери қақтығыстар, сенім дағ­дарысы, сондай-ақ халықара­лық құқықтың әмбебап нормаларына нұқсан келтіру әлем елдерінің өзара қарым-қаты­насында күрделі пробле­маларға әкеліп соқтырды. Осындай жағдайда профессор Махбубанидің «Азия дәуірінің» басталуы туралы тезисі ерекше қызығушылық тудырады. Шын мәнінде, қазіргі таң­да Азия әлемдік экономи­ка мен саясаттағы негізгі күш­тердің біріне айналып келеді. Орта державалардың тұрақтылық, теңгерім және прагматизмді ілгерілетуші ретіндегі ықпалы да артып отыр. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев орта державалардың рөлін одан әрі арттырудың маңызына назар аударып, бұл қазіргі таң­дағы нақты қажеттілік екенін атап өтті. Осыған байланысты Қазақстан теңгерімді диалог пен араағайындық идеяларын халықаралық деңгейде дәріп­тей отырып, әлемдік істер­де сындарлы рөл атқаруға ұмты­лады», деді Сенат төрағасы.

Сонымен қатар Мәулен Әшімбаев геосаяси бәсеке­лестіктің тәуекелдері мен салдарына назар аударды. Ол бұл ретте көрегендік пен стра­тегиялық қадамның озық үлгісін көрсетіп отырған бірқатар мемлекеттің тәжіри­бесіне тоқталып өтті.

Өз кезегінде Кишор Махбу­бани Азияның әлемде геосая­си тұрғыдан дами түскенін айтып, ұлттық саяси мүдделер мен құндылықтардың конвергенциясы аса маңызды екенін тілге тиек етті. Сарапшының сөзіне қарағанда, мұндай тәсіл теңгерімді көпжақты әлемдік тәртіпті қалыптастырудың негізгі шарты болып саналады. Дипломат жаһандық саясаттың өзекті мәселелері, аумақтық дау-жанжалдар мен дінаралық қақтығыстар туралы да сөз қозғады.

Жаһандық үдерістерге қатысты мәселелерді жаңа перс­пектива тұрғысынан талқы­лауға белгілі қазақстан­дық кәсіпкер және «Qalam» медиажобасының негізін қалаушы Тимур Турлов пен Сенат жанындағы Сарапшылар клубының мүшелері де белсенді қатысып, өз ойларын білдірді. Олардың қатарында Maqsut Narikbayev University басқарма төрағасының Халықаралық байланыстар және бастамалар жөніндегі кеңесшісі, «Widening the Scope: How Middle Powers Changing Liberal Institutionalism» кітабының авторы Мирас Жиенбаев және Қазақстандағы Бейжің Тіл және мәдениет университеті бренч-кампусының директоры, PhD Сәуле Қошанова бар.

Профессор Кишор Махбу­бани – әлемнің интеллектуалды күн тәртібіне ерекше әсер ететін тұлғалардың бірі. Ол 33 жыл Сингапурдың дипломатия саласында еселі еңбек етті, екі рет БҰҰ жанындағы Сингапурдың Тұрақты өкілі болды. БҰҰ Қауіпсіздік кеңесінің төрағасы лауазымын да атқарды. Ли Куан Ю атындағы Мемлекеттік саясат мектебінің негізін қалаушы және бірінші деканы, саяси бестселлерлердің авторы.

Осы орайда «Qalam Club» жобасы туралы да айта кеткен абзал. Бұл пікірталас ала­ңы – әлемдік деңгейдегі зерттеу­ші­лер мен ғалымдардың сөз сөйл­еуіне арналған public talk плат­формасы. Мұнда сарапшылар бүкіл әлемнің бола­ша­ғын айқындайтын геосая­сат, мәдениет, технология, ұлт­тық болмыс және жаһан­дық өзгеріс­тер туралы ой-пікірлерін айтып, тың идеяларды талқылады.