Брексит референдумына 10 жыл өткеннен кейін жүргізілген сауалнама нәтижесі белгілі болды.

Еуропалық одаққа мүше ірі елдердің азаматтарының көпшілігі, тіпті британ халқының өзі Ұлыбританияның Одаққа қайта оралуын қолдап отыр. Ал саясаткерлер не дейді?

YouGov халықаралық компаниясы жүргізген зерттеу Франция, Германия, Италия және Испания секілді Еуроодаққа мүше төрт ірі елді қамтыды. Сауалнамаға қатысушылардың жартысына жуығы Ұлыбританияның Одаққа қайта қосылуын қолдайтынын айтты. Британдықтар арасында да қарсы еместердің қарасы көп.

ҰЛЫБРИТАНИЯ

БЛИЦ:

- Мен өзімді Еуропаның бір бөлігі ретінде сезінгім келеді. Мен үшін Еуроодақ прогрессивті идея. Бірақ Ұлыбритания өзін ешқашан Еуропаның құрамдас бөлігі деп санамаған.

- Меніңше, біз әріптестігімізді қайта қалпына келтіруіміз керек. Бұл екі жаққа да тиімді. Брекситпен байланысты көзқарастың көбі ескірген деп ойлаймын.

Сауалнамаға қатысқан еуропалықтардың көпшілігі Ұлыбританияның еуроны қайта енгізіп, Шенген аймағына кіруі керек деп есептейді. Алайда бұған елдегі консерваторлар мен Реформа партиясы үзілді-кесілді қарсы. Лейбористік үкімет те ЕуроОдақпен ынтымақтастықты қолдағанмен одаққа кіруді қаламайды. Либерал-демократтар кедендік одақтың ерекше түрін ұсынған еді, бірақ ол халықаралық сауда келісімдері мен тәуелсіздікке қауіпті деп бағаланды.

Кир Стармер, Ұлыбритания премьер-министрі:

- Кедендік одаққа кіру АҚШ және Үндістан сияқты елдермен жасалған жаңа сауда келісімдерінің күшін жояды. Сонымен қатар бұл автокөлік өнеркәсібі мен басқа да өндіріс салаларына кері әсерін тигізуі мүмкін.

Дегенмен, кей сарапшылар елде экономикалық өсім байқалмаса үкімет “төтенше жағдайға төтеп беру құралы” ретінде кедендік одақ құру жағын қарастыруы әбден мүмкін дейді.

Дэвид Хениг, Еуропалық халықаралық саяси экономика орталығының жоба директоры:

- Брекситтен кейін Ұлыбритания экспорты 21%-ға қысқарды. Бұған кедендік тексерулердің қатаңдатылуы, қағазбастылық пен басқа да кедергілер себеп болды. Визалық шектеулер де кәсіби мамандардың елге келіп, жұмыс істеуін қиындатты.

Брекситтен кейін оң өзгерістер де жоқ емес: сауда, қорғаныс және білім саласында алмасу бағдарламалары бойынша жаңа келісімдерге қол қойылды, Еуроодақ елдері Британ суында еркін балық аулай алады. Германиямен Кенсингтон келісімі жасалып, азаматтарға шекарадан автоматтандырылған паспорттық бақылау арқылы өтуге рұқсат етілді. Алдағы уақытта Лондон–Берлин пойызы іске қосылмақ. Франциямен миграция, қорғаныс және индустриялық серіктестік бойынша да келісімдер жасалды.

Ғалымжан Қараманұлы