Шілденің шіліңгірі басталды. Алдағы ек-үш күн күн Арқада 28-30, ал оңтүстікте 44 градусқа дейін ысиды, деп хабарлайды 24kz.

Кей өңірлерде дауыл көтеріледі. Осыған байланысты Төтенше жағдайлар қызметі ескерту жариялады.

Иә, шілдеде күн шекеден өтеді. Халық арасында 40 күн шілде деп жатады. Бірі 40 күн шілде маусым айының ортасы ауа басталады деп те айтады. Не десек те, шілденің шыжығы да, қызығы да көп. Өйткені суға шомылу маусымы қызады. Қауіптісі – күннің тым ысуы.

Қазақ «қырық күн шілде» деп ыстықтың шегіне жететін мезгілді атайды. Бұл шамамен маусым айының орта шеніне таман басталып, тамыз ортасынан ауғанда аяқталатын кезең. Жалпы халықтың дүниетанымында шілде тек жазға ғана емес, жылдың ең суық кезеңіне де қатысты қолданылылып жүр.

Көкбөрі Мүбарак, тарихшы-этнограф:

- Бұл Үркер жұлдызына байланысты. Алтыншы айдың 20-22 аралығында мысалы шығыстан Шолпан көрінеді. Оның солтүстік шығысында Үркер жұлдызы көрінеді. Бұл адамның көзіне үлкен боп шоғыр боп көрінетін топ жұлдыз. Негізі бұл 40 күн шілде деген жазғы ыстыққа ғана қаратылмайды ғой. Адамдар шілде деген сөзді ыстықпен байланыстырып ойлап қалуы мүмкін. Мысалы, қысқы уақытта да ең суық күнді ең суық аязды да 40 күн шілде дейді.

Шілдедегі күн райын болжауда жауын-шашын да маңызды рөл атқарған. Әсіресе, маусым айының соңында жауған жаңбыр ерекше мәнге ие. Халық бұл күндерді бақылап, шілденің қалай болатынын топшылаған.

Көкбөрі Мүбарак, тарихшы-этнограф:

- Әдетте алтыншы айдың 20-22 айналасында бір жауын болады. Жауын келеді. Бұл жауын кейде жауады. Кейде жаумайды. Ал енді есепшілер осы жауынға қатты қарайды. Егер алтыншы айдың 20-ы шамасында сол жауын жауатын болса, онда 7 айдың бірінде сол жауын жауады екен деп ойлайды. Жетінші айдың басында жауын шашын қатты болатын болса, сол ай бойы ақ жауынды болады деп айтамыз.

«Қазгидрометтің» хабарлауынша, шiлде айында елдің солтүстiгінде жауын-шашынның жылдық максимумы байқалады. Батыс облыстарда қалыпты, ал оңтүстiк өңірде керiсiнше, жауын-шашын аз түседі. Арқада күн 39, ал оңтүстікте 45 градусқа дейін ысиды.

Аружан Мұратова, «Қазгидромет» РМК баспасөз хатшысы:

- Шілде айы Қазақстанның басым бөлігінде орташа ыстық болады деп болжануда. Қазақстанның оңтүстігінде және батысында ең қатты ыстық температура деп болжанады. Ол бізде 39-45 градусқа дейін барады. Ал Қазақстанның орталығында солтүстігінде, шығысында және де оңтүстік шығысында 37-39 градусқа дейін барады.

«Қазгидрометтің» дерегі бойынша шілде айында елдің басым бөлігінде күн райы қалыпты болады. Ал батыс пен оңтүстіктің кей өңірлерінде температура 1 градус нормадан жоғары. Бұл жаһандық жылудың бізді де сырт айналып өтпейтінін көрсетеді.

Авторлары: Сержан Айтжан, Ғалымжан Абдылахат