Ұлттық банк жанынан криптоактивтердің мемлекеттік резервін құру жоспарланып отыр. Бұл идеяны Мәжіліс депутаттары ұсынған еді. Олардың айтуынша, криптоқор елдің макроэкономикалық тұрақтылығы мен технологиялық егемендігін нығайтады.
Нұрсұлтан Тілектес, тілші:
Криптоактивтердің резервін құру әлем елдерінде қызу талқыланып жатқан жаңа мәселе. Осы тұста «Ол не үшін қажет?» деген заңды сұрақ туындайды. Мамандардың айтуынша, криптоактив резерві қаржылық тұрақтылық үшін керек. Мәселен ұлттық валюта құнсызданғанда немесе дағдарыс бола қалса криптоактивтер қосымша қор болады. Экономиканы әртараптандыруға да септігін тигізеді. Бұл дегеніміз – мемлекеттік автивтерді тек доллар, еуро немесе алтынмен емес, цифрлық автивтермен толықтыру. Халықаралық есеп айырысуға мүмкіндік береді. Мысалы, санкция немесе шектеулер кезінде балама төлем құралы қызметін атқарады. Цифрлық инфрақұрылымды дамытады. Сондай-ақ инвестиция тартуға жол ашады.
Сапарбай Жұбаев, экономист:
Бізде зейнетақы қоры, Ұлттық қорымыз бар. Олар біздің инвестициялық әлеуетімізді көтереді. Егер де біздің сол криптовалюталық қорымыз да көбейетін болса, шетелдіктер де біздің провайдерлерімізбен жұмыс істеуі мүмкін. Ол – Қазақстанның инвестициялық әлеуетін арттырады.
Мемлекет криптовалюта қорын құру арқылы қаржы қауіпсіздігін арттырып, экономиканы жақсартып, түрлі тәуекелдерге дайын болғысы келеді. Мұндай тәжірибе бүгінде Сальвадор, Венесуэла, Бутан сынды мемлекеттерде қолданылып отыр. Ендігі мәселе резервке криптовалюта қайдан алынады? Айта кету керек, қорды құру операторы ретінде Ұлттық банк қарасытылып отыр.
Асан Ахметжан, ҚР Ұлттық банкінің баспасөз хатшысы:
Біріншіден, бұл — тәркілгенген криптоактивтер. Қалай тәркіленетіні, қалай аударылатыны құқық қорғау органдарының құзіретіндегі мәселе. Бұл мәселе енді талқыланып жатыр. Қаншалықты ұзаққа созылатынын біз айта алмаймыз.
Криптоактивтер резерві мемлекеттік сатып алу және салықтық түсімдер, мемлекеттік майнинг, сондай-ақ тәркіленген автивтер есебінен толықтырылады деген болжам бар. Мәселен, былтыр заңсыз биржа жабылып, құны 5 млн долларды құрайтын криптоактивтер тәркіленген. Қор құрылса, біріншіден мемлекеттік инвестиция ұлғаяды, екіншіден, халыққа цифрлық әмияндар мен төлем жүйелері қолжетімді болады. Үшіншіден, азаматтардың қаржылық сауаттылығы артады. Тәуекелдер де жоқ емес, мәселен, резервтің тиімділігі төмендесе, бұл бюджеттің тұрақтылығына әсер етуі мүмкін. Сондай-ақ құқықтық және салықтық бақылау күшейеді.
Нұрсұлтан Тілектес
