“Өзбекстандағы көкпардың деңгейі бөлек”: Әлібек Мұқатаев отандық көкпардың кемшіліктерін айтты

16.10.2025

Халықаралық көкпар федерациясының президенті Әлібек Мұқатаев Өзбекстанда көкпар спортының жоғары деңгейде дамығанын айтты.

Бұл туралы Caravan.kz медиа порталы хабарлайды.

Ел арасында Алиба мырза деп танылған Әлібек Мұқатаев “Бірінші бол” You Tube арнасына берген сұхбатында өзбек халқының шабандоздарды қалай құрметтейтінін айтты.

”Біздегі көкпар мен Өзбекстандағы көкпарды салыстыру менің ішім күйетін жер. Өзбекстанда шабандозға деген құрмет пен сыйластық өте жоғары деңгейде. Бізде мысалы, Ерсайын, Бәйдібек немесе Ғалымжан салса, “үнемі осылар салады” деп көре алмайды. Тіпті ешкім құттықтамайды да. Өзбекстанда олай емес, шабандоздар бейнеленген жейделер киіп келіп жанкүйер болады. Балуандарын жақсы көреді, қошеметін көрсетеді. Әрине, бұл арқылы жастарға мотивация береді. Жас балалар да солардай балуан, шабандоз боламын деп мақсат қояды. Өзбекстанда көкпардың деңгейі басқа. Байлар қымбат жылқылар алады, әдемі қоралар соғады. Көкпар бергенде де салымдары бізбен салыстырғанда үлкен. Бізде ең үлкен деген көкпардың салымы 40-50 миллион болған шығар. Ал, Өзбекстанда өткен соңғы көкпардың салымы 1 млдр теңге болды. Оларда көкпар қатты дамып жатыр”, — дейді ол.

Сондай-ақ, атбегі қазіргі көкпардың негізгі мәселесіне де тоқталды.

”Көкпарда ойыма кірмейтін және мен түсінбейтін, қаламайтын бір түсінік бар. “Әкеңде болса да тарт” дейді. Ауыр сөз. Алла сақтасын, әкем шауып келе жатса мен тартсам, мен қандай ұлмын. Мен керісінше ағам болсын, бауырым болсын жетектеп көмектесем, бірге апарып саламын. Мен салымға таласпаймын. Салым үшін өзімнің абыройымды түсірмеймін. Бірге жүретін бауырымнан салымды тартсам, мен қандай дос, бауырмын?! Мен сондай тәрбие көргін адаммын.

Қазір “көкпар тарту керек, сонысымен қызықтыру керек” дейді. Толик деген шабандоз бар. Ол тартып алады да, апарып салады. Мен еркекше оның қолын аламын. Ал қазір “тартып түсіріп таста” дегендер көбейді. Халыққа қызық керек, олар шабандоздың отбасын ойламайды. Ол сол 50-100 мың теңге салыммен бала-шағасын асырап отыр. Сондықтан, дұрысы салсын деп тілек ету керек. Тартып түсірсе анаған да, мынаған да жоқ. Кімге жақсы?! Жастарды олай үйретпеу керек. Қазіргі балаларды жаттығу жаса, мықты бол, Ерсайын, Бәйдібек, Ғалымжан сияқты балуан бол. Жерден алыңдар, апарып салыңдар, мықты атқа мініңдер деп үйрету керек. Көкпарда түсіріп тастау маңызыды емес, додаға кіріп, көкпарды басып, айдап кетіп салсаң, жүзің жарық болып жүресің. Қазіргі тартқышбектерге 5-10 мың теңге берсе, сені жетектеп кетеді. Ақшаға жұмыс істейді, таңдап тартады. Ол еркекше емес. Тойбасшылар да “төрт бақайы бар, бесінші жері бар, тартыңдар” дейді. Өзінің туысқаны, танысы шауып келе жатса, “мықты бол, жәрдем бер, шыда” дейді. Бәріне бірдей болу керек. Жалпы “тартыңдар, жабылыңдар” деген қазақтарды бір біріне қарсы қою деген сөз. Көкпарға кіріп, аман-есен шауып, үйіне қайту — үлкен жетістік. Көкпар беретін адамға да соны айтамын, елдің батасын алып, шабандоздарды аман-есен шығарып салыңдар. Өткен жолы бір көкпарда қаншама тартқышбектер тартамыз деп бір адам талып қалды. Қатты шауып келе жатқанда тартқан, ол басқа атқа соғысқан. Сол жерде 5 минут жасанды дем бердік, жедел жәрдем де болмады. Артынша сол адам қайтыс болды деп естідім.

Кейбіреулер тіпті тартып, түсірген адамға тойханадан 20 мың дейді. Оның несі қызық?! Тартып, салса әңгіме жоқ. Тартып, түсір деген не әңгіме?!” — дейді ол.

Related to this topic:

Latest to this topic: