Әлемде әр 6 секунд сайын бір интернет-алаяқтық тіркеледі.
Жалған сілтемелер мен хаттар, Deepfake яғни жалған бейнематериал арқылы сенімге кіріп әрекет ету кибералаяқтардың негізгі тәсілдері. Мемлекеттік жүйелер, банктер мен корпорациялардан бөлек қарапайым адамдар алаяқтардың құрығына жиі ілінеді. Әсіресе, зейнеткерлер мен балалар. Олар көбіне банк карталарына қатысты құпия мәліметтерді өздері айтып қояды. Сарапшылар бұған адамдардың цифрлық сауаттылығының төмендігі себеп дейді. Десе де бұл мәселені заңмен реттеуге көшкен елдер бар.
Испания үкіметі биыл ұлттық киберқауіпсіздікті күшейту үшін қазынадан 1 млрд 157 млн евро бөлді. Қомақты қаржының бір бөлігі 5G қауіпсіздігіне арналған Операциялар орталығын құру, жасанды зердені интеграциялау, мемлекеттік және жеке сектор арасындағы үйлестіру жұмыстарын ұйымдастыру үшін жұмсалмақ. Өйткені елде цифрлық алаяқтар көбейіп, әлеуметтік желіде алданғандар саны күрт артты. Жыл сайын 500 мыңға жуық киберқылмыс тіркеледі. Осыған байланысты жергілікті үкімет цифрлық қауіпсіздік және киберқорғаныс салаларын күшейтуді қолға алып жатыр.
Ұлыбританияда да алаяқтық оқиғалары кейінгі жылдары жиі тіркелуде. Аудиторлық компаниялардың зерттеулеріне қарағанда, жеке және заңды тұлғалар 2,3 миллиард фунтынан айырылып, сан соғып қалған. Бұл кейінгі жиырма жылда келтірілген ең үлкен шығын. Мамандардың мәліметіне сүйенсек, алаяқтықтың 70 пайызы әлеуметтік желілерде, онлайн-дүкендерде және танысуға арналған қосымшаларда жүзеге асады. Мұндай оқиғалар Англияның оңтүстік-шығысы мен Лондонда жиі тіркеледі. Қылмыскерлер қолды қылған жалпы сома өткен жылмен салыстырғанда 170 пайызға өсіп отыр. Интернет-алаяқтық деректері Ұлыбританияда 1990, 2006, 2023 жылдары қабылданған заңмен реттеледі. Оларға сай киберкеңістіктегі фишинг, жалған жарнама, карта ұрлығы, өзге адамның атын жамылу сынды әрекеттер қылмыстық жауапкершілікке тартылады.
Австралия билігі де биыл интернет-алаяқтыққа қарсы күрес шараларын күшейтті. Өйткені кейінгі жылдары елде криптовалюта, инвестция нарығында күмәнді әрекеттер белең алған. Алаяқтық деректерінің басым бөлігі жасанды интеллект арқылы жасалған. Жалған сайттар мен парақшалар ашу арқылы жеке тұлғалардың қаржысын жымқыру әрекеттері көп тіркелген. Алаяқтық пен фишингке қатысты кейінгі 2 жыл ішінде 14 мыңнан астам жалған сайт жабылып, оның 130 мыңдайы өшірілген.
Фариза Жанғанаева, 24kz
