Прокуратура органдарының ардагері Хатиша Жұмағұлова Шерзат Болат ісінде мемлекеттік айыптаушылар күдіктілерге сұраған жаза мерзімдеріне қатысты пікір білдірді, — деп хабарлайды Massaget.kz тілшісі.

Сарапшы неге бәріне "кісі өлтірді" деген айып тағылмағанын түсіндірді.

"Қылмыстық процесте ұзақ жылдық тәжірибесі бар адам ретінде мынаны айта аламын: мұндай істерде объективтілікті сақтау және эмоция немесе қоғамдық қысымның әсерінен аулақ болу өте маңызды. Тағылған айыпты қайта қарау мәселесі жеке ұсыныстармен емес, дәлелдер негізінде ғана шешілуге тиіс", — деді Хатиша Жұмағұлова.

Сарапшы сот барысын жіті бақылағанын мәлімдеді.

"Сот процесін мұқият қадағаладым, біраз тәжірибем бар, бұл санаттағы істерде, тіпті топтық зорлық-зомбылық болған жағдайда да адам өлтіру туралы айып әдетте өлтіру ниетінің анық және дәлелденген белгілері болған жағдайда ғана қозғалады. Бұл — қалыптасқан көзқарас. Сотта анықталған мән-жайларға қарағанда қатысушылардың барлығында кісі өлтіруге деген ниет болғаны туралы жеткілікті негіздер ұсынылмады. Барлығы тек өз әрекеттері үшін және өз кінәсі шегінде жауап береді", — деді прокуратура ардагері.

Сонымен қатар, сарапшы сот қана қорытынды жасай алатынын айтты.

"Шынасылға кісі өлтіру, ал қалғандарына бұзақылық және басқа да баптар бойынша айып тағылып отыр. Заң қатаңдықты ғана емес, дәлдікті де талап етеді", — деді ол.

Абзал Шынасылға 23 жыл сұралды

Прокурор басты күдікті Абзал Шынасылға 23 жыл сұрады. Сарапшы айыптаушылардың ұстанымына сәйкес дәл осы Абзал Шынасыл Шерзатқа пышақ жарақатын салғанын айтты.

"Бұл дерек негізсіз емес: ол сот-медициналық сараптама нәтижелеріне, жәбірленушілердің айғақтарына, сондай-ақ, ең бастысы айыпталушының сотқа дейін берген өз мойындауларына сүйеніп жасалған. Яғни біз кездейсоқтық туралы емес, жасөспірімнің өліміне әкеп соққан саналы әрекет туралы айтып отырмыз. Сонымен қатар, кісі өлтіруден бөлек, Шынасылға қару-жарақпен жасалған бұзақылыққа қатысу, сондай-ақ, екінші жәбірленуші, яғни Шерзаттың ағасы Ғайыпбаевты өлтіруге оқталды деген айып тағылды".

Хатиша Жұмағұлова Абзал Шынасылға бірден қылмыстың үш санаты бойынша айып тағылғанын айтты.

"Қылмыстық кодекске сәйкес бірнеше қылмыс құрамы болған жағдайда сот олардың әрқайсы үшін жазаны ішінара қосуға құқылы. Бұл жағдайда осындай тәсіл қолданылады. Прокурор 23 жылға бас бостандығынан айыруды сұрады. Жазаны анықтау кезінде жасалған іс-әрекет қана емес, айыпталушының жеке басы, оның мінез-құлқы, мас күйде қылмыс жасағаны, сотта өкінбегені ескеріледі. Осы факторлардың жиынтығына сүйене отырып, прокурор дәл осындай мерзімді сұрады. Менің ойымша, заңды әрі әділ", — деді сарапшы.

Равиль Сакиевке 20 жыл сұралды

Равиль Сакиевке 20 жыл сұралды. Хатиша Жұмағұлова мемлекеттік айыптаушылар неге күдіктіге осындай қатаң жаза сұрап отырғанын түсіндірді.

"Абзал Шынасылға кісі өлтірді деген айып тағылды, өйткені айыптау позициясы бойынша ол Шерзатты пышақтаған, осының салдарынан ол мерт боолы. Равиль Сакиевке Шерзаттың өлімі үшін айып тағылған жоқ, бірақ айыптау бойынша ол басқа адамды, Шерзаттың ағасы Нұрғанат Ғайыпбаевты өлтірмек болған. Бұл — мүлдем басқа бап: кісі өлтіруге оқталу, яғни адамның өмірін қию ниеті болған, бірақ түрлі себептермен қылмысты аяқтамаған. Сонымен қатар, айыптау бойынша Сакиев қару-жарақпен топтық шабуылға қатысқан, бұл үшін оған да айып тағылған. Осылайша екі бап бойынша жаза сұралып отыр: қару-жарақ қолданған адамдармен бірге бұзақылыққа қатысу (7 жыл) және бұзақылық ниетпен адамдармен бірге кісі өлтіруге оқталу (15 жыл). Нәтижесінде прокурор жалпы 20 жыл сұрады, бұл қатаң, бірақ заң аясындағы жаза".

Сарапшы Равиль Сакиевтің соттылығы бар екенін және сот процесінде өкінбегенін, бірнеше рет сот пен қатысушыларды қарама-қайшы айғақтар беру арқылы жаңылыстыруға тырысқанын айтты.

©Massaget.kz/Болат Айтмолда

Азамат Тоқтаубаевқа 15 жыл cұралды

Азамат Тоқтаубаев екі қылмыс жасады деп айыпталып отыр: Ғайыпбаевтың телефонын ұрлау және "Қамажай" дүкені маңында қару-жарақпен жасалған бұзақылыққа қатысу.

"Былтыр қазанда, яғни бұл іс әлі тергеліп жатқан кезде ол бұзақылық ниетпен денсаулыққа қасақана ауыр зиян келтіргені үшін сотталды, яғни ол қылмыс жасаған кезде басқа қылмыстық іс бойынша сотталушы болды. Мұнда жазаны қосу принципі де қолданылуы керек. Бұл жағдайда бұзақылық жасағаны үшін 7 жыл, телефон ұрлығы үшін 3 жылға бас бостандығынан айыру жазасы сұралды, оған қоса бұған дейін сот оны 7 жылға бас бостандығынан айыру жазасына кескенін ескере отырып, үкімдерді ішінара қосу арқылы түпкілікті 15 жылға бас бостандығынан айыруды сұрады", — деп түсіндірді сарапшы.

Ілиясовқа 9 жыл, ал басқаларына 7 жыл сұралды

"Бұл жерде жазаны қосу принципі де қолданылуы керек, өйткені Ілиясов — бұрын сотталған адам. 2024 жылы сәуірде Талғар аудандық соты оны адамдармен бірге бұзақылық жасағаны және билік өкіліне зорлық-зомбылық көрсеткені үшін кінәлі деп тапты. Оған қылмыстар жиынтығы бойынша 2,6 жылға бас бостандығын шектеу жазасы тағайындалды. Бұл жағдайда прокурор Ілиясовты да 7 жылға бас бостандығынан айыруды сұрады, алайда оның бұрынғы үкімін ескере отырып, жазаны ішінара қосу арқылы оны 9 жылға бас бостандығынан айыру сұралды", — деді Хатиша Жұмағұлова.

Думан Ысқақ ешкімді ұрмаса, неге оған мұндай мерзім сұралды?

"Айыптау позициясы бойынша Думан Ысқақ төбелес туралы, кейбіреулерінің пышақпен қаруланғанын білді, бірақ бұл туралы ата-анасынна да, құқық қорғау органдарына да саналы түрде хабарламады. Былайша айтқанда, бірдеңе болуы мүмкін екенін біліп, үнсіз қалды. Дәл осы үшін оған ҚК-нің 434-бабы бойынша "Қылмыс туралы хабарламау" бойынша айып тағылды. Осы бап бойынша санкция 6 жылға дейін бас бостандығынан айыру жазасын көздейді, ал прокурор Думан Ысқақ кәмелетке толмағанын, төбелеске қатыспағанын, белгілі бір дәрежеде өкінгенін, сондай-ақ, ауырлататын мән-жайлар жоқтығын ескере отырып, 1 жыл 6 айға бас бостандығынан айыруды сұрады", — деді Хатиша Жұмағұлова.

Айта кетейік, сот кеңесу бөлмесіне кетті. Үкім 5 маусымда сағат 16.00-де жариялануы мүмкін.

Аптаның басты оқиғалары мен пайдалы видеоларды көру үшін YouTube арнамызға жазылыңыз