Өскеменде келер жылдан бастап лифтілерді қайтарымды қаржыландыру есебінен кезең-кезеңімен жаңарту жоспары қарастырылып жатыр. Қазіргі уақытта осы мемлекеттік бағдарламаны іске қосу үшін қажетті құжаттар дайындалып, салалық министрліктің қарауына жолданған.

Құжат мақұлданса, тұрғын үйлердегі ескі жеделсатыларды жаңасына ауыстыру тетігі іске қосылмақ. Ресми дерекке сай, Өскемен қаласында 700-ден аса лифт бар, соның шамамен тең жартысының пайдалану мерзімі әлдеқашан өтіп кеткен. Көбісі техникалық және қауіпсіздік талаптарына сай келмесе де, әлі күнге дейін жұмыс істеп тұр.

Өскеменнің лифт шаруашылығы шатқаяқтап тұр. Осыдан 10 жыл бұрын мемлекет қаржысы есебінен жөндеу жұмыстары басталған еді. Алайда бұл жоба заңсыз деп танылып, орта жолдан тоқтап қалды. «Содан бері шаһардағы ескі көтергіштер мәселесі ұмыт болды», — дейді тұрғындар.

Эльмира Ахметова, тілші:

- Лифттің жөнделуін асыға күтіп жүргендердің бірі осы 12 қабатты үй тұрғындары. Мұндағы көтергіштердің жұмыс істеп тұрғанына 30-40 жыл болып қалған. Сервистік қызмет көрсету мамандары әдетте лифттарды үш жылда бір толық тексерістен өткізіп келсе, қазір әбден тозығы жетіп тұрғандықтан жыл сайын өткізетін болған.

Галина Ефимова бұл үйдегі лифтке жанын шүберекке түйіп кіреді. Бағзы заманнан келе жатқан құрылғының батырмасынан да түк қалмаған.

Шайқап, жұлқып діттеген қабатқа әрең жеткізетін лифт жағдайы мұндағы жұртты әбден алаңдатты.

Галина Ефимова, қала тұрғыны:

- Бізді осы мәселе қажытып жіберді. Бұған дейін әйтеуір жөндеп келдік, енді аз уақыттан соң жөндеуге де жарамай қала ма деп қорқамыз. Өйткені қосалқы бөлшектер жоқ. Оны шығаратын зауыт баяғыда жабылған. Сонда ары қарай не болатынын білмейміз. Сондықтан мемлекетік бағдарламадан үміттеніп отырмыз.

Жеделсатыларды жамап-жасқап жүрген компания өкілдері де бұл жағдайдан хабардар. Алайда шарасыз. Олардың айтуынша, саланы ретке келтіру үшін мемлекеттік бағдарламаға сүйенбеске болмайды. Әрі бұндай тәжірибе талай жерде сәтті жүзеге асып жатыр.

Асхат Нұрышев, лифтке қызмет көрсету компаниясының директоры:

- Бізде коммуналдық меншіктегі лифттер бар.Оларды бюджеттен тікелей қаржыландыруға болар еді. Еліміздегі бірнеше қала басшылығы солай істеп отыр. Ал Белорусия, Әзербайжан, Ресей сияқты елдерде мүлдем ескірген көтергіштер мемлекеттік қазына есебінен ауыстырылады.

Әкімдік өкілдері: «Лифттерді «қайтарымды қаржы есебінен» жөндеу бойынша бағдарламаны әзірлеп, тиісті құжаттарды салалық министрлікке жібердік», -дейді. Осыған дейін мұндай шешімді қабылдауға лифт шаруашылғымен айналысатын арнайы маманданған ұйымның жоқтығы қолбайлау болыпты. Егер жіберілген жаңа құжат қолдау тапса өскемендіктер алдағы жылы 5-7 жыл көлемінде тиімді бөліп-төлеу әдісімен жеделсатыларды жаңарта алады. Тек қаражат қарастырылса болғаны.

Әли Дидахметов, қалалық тұрғын үй қатынастары бөлімінің мемлекеттік инспекторы:

- Біз ол программаны беріп қойдық, қазір қарастырылуда. Қарастырылған жағдайда үкіметтен, мемлекет тарапынан бюджетен қаражат болса, 2026 жылы бастаймыз ба деген үміт бар.

Айта кетсек, жаңа жеделсаты арзан тұрмайды. Бүгінгі бағамен алғанда біреуінің құны 13-20 миллион теңге. Ал қалада 350- ден астам лифт толық ауыстырылуы қажет.

Авторлары: Эльмира Ахметова, Жігер Бабаханов