
Өскемен қоқыс құрсауында қалуы мүмкін. Өйткені қаладағы қатты тұрмыстық қалдықтар полигоны толып, жақын орналасқан елді мекендерге қауіп төндіріп отыр, деп хабарлайды 24kz.
Ал әкімдік әлі күнге дейін жаңа полигонның орнын анықтамаған. Қолданыстағы қоқыс алаңының пайдалану мерзімі келер жылы аяқталады. Ал коммуналдық сала мамандары 4 ай ішінде экологиялық қауіпсіз аймақты белгілеп үлгеруі керек.
Қоқыс полигонының әуеден түсірілген бейнесінің өзі қауіптің іргеде екенін аңғартады. Мұнда 1957 жылдан бері тұрмыстық қалдықтар жиналып жатыр. Аумағының үлкейгені бес жыл бұрын белгілі болды. Бірақ әкімдіктегілер жаңа орын таппай сенделіп жүр. Алғашында Ұлан мен Глубокое аудандарынан бос аумақ анықталды. Алайда жақын орналасқан ауыл тұрғындары қарсылық білдіріп, құрылыс басталмай жатып аяқталды. «Ал енді жаңа қоқыс полигонын салуды кейінге шегеру мүмкін емес», - дейді эколог Дәулет Асанов.
Дәулет Асанов, эколог:
- Қазір жалғыз шешім, бұл – жаңа полигон салу. Оны салу үшін жаңа жер учаскесін таңдау керек. Әлі ол жасалған жоқ. Жаңа жылдан бастап қалада қоқыс коллапсы болуы мүмкін. Өйткені оператор қалдықтарды қабылдай алмайды. Оны шығаратын басқа жер жоқ. Жергілікті орган не істейді, оны білмеймін. Сондықтан тезірек жиналып, бір шешімге келу керек.
Бұл – бүкіл елге ортақ өзекті мәселе. Экология министрлігінің мәліметінше, еліміздегі қоқыс полигондарының 20%-і ғана санитарлық талапқа сай. Осыны ескерген жауаптылар енді қалада жаңа полигон салып, қалдықтарды терең өңдеу жобасын қарастырып жатыр.
Рашид Шерубаев, қалалық ТКШ, Жолаушы көлігі және АЖ бөлімі басшысының орынбасары:
- Қалдықтарды қайта өңдеу бойынша бірнеше инвестициялық жоба қарастырылуда. Соған байланысты полигон аумағы да анықталады. Егер зауыт салынса, қоқыстың 95%-ін қайта өңдеуге мүмкіндік болады.
Қоқысты терең өңдеуге экобелсенді Людмила Евженкова да қол ұшын созуға әзір. Оның кәсіпорнында қазір тұрмыстық қалдықтардан түрлі кәдесый жасалады. Алдағы уақытта өндіріс көлемін арттыруды жоспарлап отыр.
Людмила Евженкова, экобелсенді:
- Егер бізге ірі көлемді тапсырыстар түссе, қалдықтарды әлдеқайда молырақ өңдеуге мүмкіндік алар едік. Қазір тек тапсырыс көлеміне қарай жұмыс істеп жатырмыз. Қойма да аса үлкен емес.
Қостанайлық биолог Наурызбек Бірмағамбетов экологиялық жобаларды жүзеге асырып жүрген маман. Оның айтуынша, елімізде тұрмыстық қалдықтардың 25%-і ғана терең өңделеді. Сол себепті қоқыс полигондары тез толып жатыр. Швеция мен Жапония секілді «Қазақстанда да қоқыстың 80%-ін, тіпті 100%-ін қайта өңдеуге болады», - дейді ол.
Наурызбек Бірмағамбетов, биолог:
- Мемлекет қазір қайта өңдеуге басымдық беріп отыр. Расында тұрмыстық қалдықтар өте көп жиналуда. Халық саны 500 мың болатын әр қаладағы полигонда шамамен 5-6 млн тонна қоқыс бар.
2023 жылы Үкімет жаңа 100 полигон салып, қолданыстағы 8 полигонды кеңейту жоспарын бекіткен еді. Бірақ содан бері тек 7 полигон салынған. Ал қалғандары бойынша жоба жасалып, қаржы көзі ізделіп жатыр.
Авторлары: Асланбек Шығыр, Вячеслав Ветлугин, Дмитрий Пыхтин