Жамбыл облысында алқаптағы 2 мың тонна қарбыз шіріп, диқандардың еңбегі зая кетті .
Биыл өнім мол болды, бірақ өткізіп үлгермедік- дейді шаруалар. Жергілікті билік тарапынан көмек болмады деп наразы. Шығынға батқандар енді қарбыз егуге беттемей отыр.
Пәленбай уақыт осыны аялап өсірген кездегі еңбегіміз міне. Түкке жарамайды болды. Талас ауданындағы Бостандық және Талапты ауылдарын ел ішінде қауын-қарбыздың отаны дейді. Бірақ шаруалар соңғы жылдары өнімін өткізе алмай жүр. Бақша өнімі піскеннен кейін, 5-6 жүк көлігімен қалаға тасиды. Көтерме сауда жүрмегендіктен, түйірлеп сатады. Оған бірнеше күн кетеді. Сол кезде қалған өнім бұзала бастайды, — дейді ауылдықтар.
Алқапқа қарбыз еккен ауылдағы барлық ағайын жағдайы бірдей десек болады. Мәселен, біз қазір 10 диқаншы бірігіп еккен 25 гектар егіс алқабында тұрмыз. Мұнда диқандар өнімінің 200 тоннасы өткізіп үлгерген, қалған 2000 тонна қарбыз дәл осындай жарамсыз күйде жатыр.
Қамбарбек Тұрсынбеков 35 жылдан бері қарбыз егумен айналысады. Биыл 3 гектар жерге дән сепкен. Әр гектарына 1 млн теңге шығынданыпты. Шаруалар жылда шығынға батқандықтан қарбыз егетіндердің қатары жыл санап сиреп жатыр, — дейді диқандар.
Қамбарбек Тұрсынбеков, Бостандық ауылының тұрғыны:
- Талапты ауылы мен Бостандық ауылы Таластың жағасында үй сайын бір-екі гектардан егетін. Сол кісілердің барлығы қолдау болмай қарбызды қазір ішінара егетін болды. Ауылшаруашылық басқармасы мен аудандық кім екенін де білмеймін. Келгенде емес бізге. Қарбыз егіп жатқандарға көңіл де бөлмейді. Егіп жатыр ма, егіп жатыр болды. Ол қайда өткізіп жатыр, қайда сатып жатыр, онда ешкімнің шаруасы жоқ.
Кәсіпкерлік басқармасындағы жауапты мамандар қарбыз мәселесі биыл алғаш рет көтеріліп отырғанын айтты. Дегенмен келесі жылы көмектесуге әзірміз дейді. Ол үшін алқап басындағылар алдын ала өтініш берсе жеткілікті екен. Коммуналдық базарлардан тегін орын беріледі. Басқарма ірі дүкендер желісімен де келісімшарт жасауға әзір.
Бақытжан Орынтаев, облыстық Кәсіпкерлік және индустриалды-инновациялық дамыту басқармасының бөлім басшысы:
- Кәсіпкерлермен, сауда желілерімен келісімге отырып, бағасын белгілеп сатуға да болады. Оған біздің сауда желілері дайын. Сондай-ақ тікелей сатуға да болады. Базардан ешкім қуып жібермейді. Өздерінің көліктерімен сатып тұруға да болады өз бағасына.
Ал шаруалар тауарын шетелге шығару үшін, өнім фитосанитарлық талапқа сау болуы керек. Келесі жылы құжаттарын реттеп ерте қамданса оны да шешуге болады, — дейді басқарма маманы. Ал облыстық ауыл шарушылығы басқармасындағылар өңірде нақты қанша шаруа бақша өнімін егетінінен бейхабар болып шықты. Есептеуді енді қолға алматын болды.
Мерей Бает, Бақытжан Бапаев, Елдар Байділдә, 24KZ
