Мұхтар Сейтаев – токарь, ағаш ұстасы, дәнекерлеуші. Бірақ ол кісіні ең алдымен – адал еңбек пен шыдамдылықтың шебері деуге болады. 20 жылдан астам уақыт бойы Жамбыл облысы, Қосбөлтек ауылындағы шағын шеберханасында тынымсыз еңбек етіп келе жатқан шебер темірмен тілдесуді өнерге айналдырған. Ең қызығы – оның бұл жолға келуіне балалық қызығушылық пен әке тәлімі себеп болған.

Мұхтар Төренұлы еңбек жолын ағаш шебері ретінде бастағанымен, өмірдің өзі оны темірмен жұмыс істеуге жетеледі. Бүгінде ол – ауылдағы санаулы токарьлардың бірі. Бала күнінен әкесінің жанында жүріп ұсталыққа қызыққан Мұхтар мектеп бітірген соң арнайы училищеде білім алып, жиһаз фабрикасында алғаш рет станок қасында жұмыс істейді. Уақыт өте келе ол «Жаңа Теріс» кооперативінде еңбек ете жүріп, жаңа бағыт – токарьлыққа бет бұрады.

Ағашпен жұмыс істеу жеңілдеу, өйткені оны илеуге, өңдеуге, қиюға қажетті күш те, уақыт та азырақ кетеді. Бірақ темірмен жұмыс жасау – мүлде басқа деңгей. Бұл салада әрбір миллиметр маңызды, дәлдік пен төзімділік – басты қағида. Темір — қатты, бірақ сонымен бірге икемге көнбейтін материал. Онымен жұмыс істегенде сабыр мен шыдамдылық, нақты есеп пен кәсіби дағды қажет. Бір болттың немесе ұсақ тетіктің өлшемі дұрыс болмаса, тұтас механизм істен шығуы мүмкін. Сол себепті токарь мамандығы үлкен жауапкершілік пен зейін талап етеді, – дейді шебер Мұхтар Сейтаев.

Токарь болуға оны Әбілхан есімді көкесі баулыған. Үш-ақ күнде негізгі қағидаларды үйреніп, алғаш рет тракторға бұрандалы болт жасап береді. Ол күні бүгінге дейін есінде. Себебі алғашқы жұмысына тапсырыс беруші риза болғанда, Мұхтардың өзіне деген сенімі оянып, қанаты қатая түскен.

Ауыл шаруашылығы үшін алтын қолды шебер

Мұхтардың қолынан шыққан бұйымдар ауыл тұрғындарының күнделікті шаруасына қажет бөлшектер. Әсіресе көктемгі егіс пен күзгі жиын-терім кезінде шаруалар тарапынан тапсырыс көп түседі. Техникаға қажет бөлшектер дүкенде табыла бермейтіндіктен, дәл Мұхтардай мамандарға жүгінуге мәжбүр.

Науқан кезінде мен үшін уақыттың мәні болмай қалады. Сағатқа қарап отырмаймын. Таңғы алтыдан бастап шеберханада боламын, ал кей күндері жұмыс түннің бір уағына дейін жалғасады. Себебі шаруалар үшін әр күн — алтын уақыт. Олар ауыл шаруашылығы техникасының әр сағатын тиімді пайдалануы керек. Егер техника тоқтап қалса, жұмыстың тоқырауына әкеледі. Сондықтан тапсырысты уақытында аяқтау – мен үшін үлкен жауапкершілік. Мұндайда темірге жан бітіріп, әрбір тетікті дәлдікпен жасап шығару – тек кәсіби міндет қана емес, адал еңбекке деген көзқарас. Біреудің тіршілігі сенің қолыңдағы темірге қарап тұрғанын сезіну – бұл еңбектің маңызын еселей түседі, – дейді Мұхтар Сейтаев.

Шеберханада токарь станогы, кесу, қайрау, отқа қыздыруға арналған көрік, газбен дәнекерлеуге арналған құрал-жабдықтар бар. Мұның бәрін шебер өз қаражаты мен еңбегінің арқасында жинаған. Тіпті соңғы кәсіби білімін Жуалы ауданындағы №16 колледжде оқып, бітіріп алған. Жасы елуге таяса да, білім алуға деген құштарлығы кеміген емес.

Білімнің жасы жоқ. Адам жасына қарамай, қай кезде де үйренуден жалықпауы керек. Өйткені өмірдің өзі – тоқтаусыз оқу. Мен де осы қағиданы берік ұстанамын. Қай істе болмасын, жауапкершілікпен қарап, кәсібіңді сүйіп істесең, нәтиже міндетті түрде болады. Өз салам бойынша үнемі ізденіп, жаңа нәрсе үйренуге тырыстым. Бір кездері қайта даярлау курстарына қатысып, кәсіби білімімді жетілдірдім. Қазір соның пайдасын көріп отырмын. Темірден кез келген техникалық бұйымды жасап шығара аламын. Бір қарағанда күрделі көрінетін бөлшектердің өзін жасауда жүре келе тәжірибе мен білім үйлесім тауып, менің басты құралдарыма айналды, – дейді Мұхтар Төренұлы.

Адал еңбектің арқасында отбасы асырап отыр

Мұхтар Сейтаев – үш ұл тәрбиелеп отырған әке. Жұбайы Фарида екеуі бала тәрбиесін де, отбасы тірлігін де қатар алып жүрген жандар. Ұстахананың табысы – отбасының негізгі кіріс көзі. Шебер үшін бұл жай ғана жұмыс емес, өмір салты.

Қазір Мұхтар Төренұлы «Ауыл аманаты» жобасына қатысуға ниет білдіріп отыр. Жобаның бесінші бағыты бойынша құжаттарын өткізіп қойған. Егер жобасы қолдау тапса, шеберханасын кеңейтіп, жаңа құрал-жабдықтар алып, өзімен қатар еңбек ететін көмекші тәрбиелеуді жоспарлап отыр.

Токарь – өміршең де қажетті мамандық. Қанша заман өзгерсе де, темірден бұйым жасап, техниканың тілін таба білетін шеберлерге деген сұраныс азайған емес. Алайда, өкінішке қарай, қазіргі таңда бұл кәсіпке бет бұратын жастардың қатары сиреп барады. Бәлкім, жұмыстың ауырлығынан қорқатын болар, бәлкім, қолдың емес, кабинеттегі жұмысты қалар. Бірақ нағыз еңбек – көзбен емес, жүрекпен сезілетін іс. Егер шын ниетімен үйренем деген жас табылса, мен бар білгенімді үйретуге әрдайым дайынмын. Себебі, бұл кәсіпті келер ұрпаққа аманаттау – менің азаматтық парызым деп білемін, – дейді ұста.

Жұмысшы мамандық – болашақтың негізі

Мұхтардың тағдыры – темірдей төзім мен еңбектің жемісі. Оның өмірі «Жұмысшы мамандықтар жылының» маңызын нақты мысалмен дәлелдейді. Өйткені ел экономикасының, ауыл шаруашылығының, тіпті отбасының тірегі – осындай шынайы еңбектен басталады. Ал Мұхтар Сейтаевтың өмірі – тек темірді емес, болашақты да өзі қалыптап жатқан жанның айқын бейнесі.