Оның айтуынша, 2025 жылғы 4 наурыздағы жаңартылған Стандарттың енгізілуі ет, сүт өнімдері, көкөніс пен жеміс-жидектерді тұтыну нормаларын арттырды. Бұл мектеп оқушыларының тамақ сапасын жақсартуы тиіс еді. Алайда бюджеттік лимиттер бұрынғы деңгейде қалды, және дәл осы жағдай бүкіл жүйеде шиеленіс тудырып отыр.

«Стандарт бар — талап бар, бірақ соған сай нақты қаржылық база жоқ», деді депутат.

Смолякова нақты мысалдар келтіріп, нормалар мен нақты шығыстар арасындағы айырмашылықты көрсетті: сиыр еті килограммы 4 200 теңгеге дейін, құс еті — 1 650 теңге, сары май — 1 225 теңге, сүт — 394 теңге. Осы жағдайда бір балаға күнделікті 714-750 теңге лимитімен толыққанды мәзір жасау мүмкін емес. Депутаттың айтуынша, осындай жағдайларда кәсіпкерлерге сапасы күмәнді арзан өнім сатып алу немесе мектептен кетіп, қызметін тоқтату ғана қалады, бұл тамақтандыруды ұйымдастыруға қауіп төндіреді.

Ол бүкіл ел бойынша алаңдатарлық сигналдар келіп түсетінін, мектеп тамағы саласында 150-ден астам кәсіпкер мен шамамен 70 000 қызметкер жұмыс істейтінін атап өтті. Қосымша жүктеме ретінде басқа жүйелік проблемалар да бар: қымбат жабдықты міндетті түрде жалға алу, тамақ құнын есептеудің бірыңғай механизмі жоқ, нақты бағаларды көрсетпейтін шартты статистикаға сүйену, сондай-ақ баланың басқа мектепке ауысқан кезде тамақ деректерінің жоғалуы.

«Бүгін ата-аналар да, кәсіпкерлер де, қоғам да бір сұрақты жиі қойып отыр: біз басқа салаларға қаражатты оңай таба аламыз да, неліктен дәл балалардың күнделікті тамағына келгенде үнемдеуге мәжбүр боламыз?» деп сұрақ қойды депутат.

Смолякова бұл сын емес, мемлекеттік басымдықтарды өзгерту қажеттілігі екенін атап өтті. Оның айтуынша, мектеп тамағы – елдегі әр баланың мәселесі және ол жүйелі шешімді қажет етеді.

Депутат сауалда 2026 жылғы 1 қаңтардан бастап мектеп тамағына бөлінетін қаржыны қайта қарауды, оны нақты баға өсіміне сәйкес индексациялауды, бюджеті шектеулі өңірлерге қосымша қолдау бөлуді, тамақ құнын есептеудің бірыңғай республикалық әдістемесін әзірлеуді және жеткізілетін өнім сапасына бақылауды күшейтіп, арзан алмастырғыштар мен «сұр» импорттың енуіне жол бермеуді ұсынады.