Премьер-министр Олжас Бектеновтің төрағалығымен өткен Үкімет отырысында ақпараттық және телекоммуникациялық инфрақұрылым саласын дамыту мәс

Премьер-министр Олжас Бектеновтің төрағалығымен өткен Үкімет отырысында ақпараттық және телекоммуникациялық инфрақұрылым саласын дамыту мәселесі қаралды. Онда Премьер-министрдің орынбасары – жасанды интеллект және цифрлық даму министрі Жаслан Мәдиев, сондай-ақ байланыс операторлары мен интернет-провайдерлер өкілдері баяндама жасады.

Жасанды интеллект және цифрлық даму министрлігінің мәліметі бойынша, елімізде 6179 ауылдық елді мекенінің 2606-сы қазірдің өзінде ұзындығы 120 мың шақырым талшықты-оптикалық байланыс желісіне қосылған. 2026 жылдың соңына дейін қосылу деңгейін 90%-ға дейін жеткізіп, тағы 3 мың ауылды қамту жоспарлануда.

Премьер-министр Президенттің цифрландыруға қатысты тапсырмасын ерекше атап өтті.

«Мемлекет басшысы Қазақстан үш жыл ішінде жаппай цифрлық ел болуы керек деген мақсат қойды. Ал, оған ақпараттық және телекоммуникациялық инфрақұрылым саласындағы жобаларды жүзеге асыру арқылы қол жеткізуге болады. Экономиканы цифрлық трансформациялау бағытындағы барлық реформаның бастауында байланыс инфрақұрылымы тұр. Сонымен қатар еліміздің аумағын жылдамдығы жоғары интернетпен жаппай қамту арқылы ғана тиісті нәтижеге қол жеткізуге болады. Сонда ғана Мемлекет басшысының жаппай цифрландыру және жасанды интеллект элементтерін енгізу туралы тапсырмасын тиімді іске асыра аламыз. Тұрақты интернет – бүгінде игіліктен бөлек, халықтың күнделікті өмірі мен заманауи экономиканың маңызды қажеттілігіне айналды», — деп атап өтті Олжас Бектенов.

Қазақстанның телекоммуникация саласы соңғы бес жылда орнықты өсім көрсетіп отыр. Байланыс нарығында бүгінде бәсекелестік белсенді дамуда. Бұл өз кезегінде операторларды жаңа қызмет түрлерін ұсынуға және олардың сапасын арттыруға ынталандырып отыр.

Әлеуметтік жобалар іске қосылып жатыр. Олар цифрлық кеңістікте балаларды қорғауға және халықтың осал топтарын қолдауға бағытталған.

Премьер-министр аталған жұмысты одан әрі жалғастыру керектігін атап өтті. Сонымен қатар жол бойында мобильді байланыс тұрақсыз, ауылды жерлерде интернет өте баяу, тіпті қалалардың өзінде ауқымды іс-шаралар барысында интернет сапасы нашарлап кетеді. Осыған байланысты Жасанды интеллект министрлігіне осындай үлкен шаралар кезінде байланыс және интернет инфрақұрылымына жүктеменің күрт артуына қатысты мәселені операторлармен бірге мұқият пысықтау, сондай-ақ ақпараттық жүйелердің үздіксіз жұмысын қамтамасыз ету тапсырылды.

Саланың дамуына серпін беру үшін «Қолжетімді интернет» ұлттық жобасы қабылданды. Ол 2027 жылға қарай елімізді байланыс желілерімен және ең кемі секундына 100 Мбит болатын жылдамдығы жоғары интернетпен 100% қамтуға мүмкіндік береді.

Телефон және интернет-алаяқтыққа қарсы күрес шеңберінде Жасанды интеллект және Ішкі істер министрліктері осындай заңсыз әрекеттерге тосқауыл қою жұмыстарын күшейтуі қажет. Олардың дені шетелдік нөмірлердің және ұлттық жүйемізде тіркелмеген құрылғылардың көмегімен жасалады. Деректер базасынан азаматтардың дербес мәліметтерінің таралып кеткені үшін жазаны қатаңдату керек. Мұндай талап мемлекеттік органдармен қатар, қаржы ұйымдарына, мобильді операторлар мен жеке бизнеске де қатысты болуға тиіс.

Балалардың цифрлық кеңістікте қорғалуын қамтамасыз ету үшін Sim Kids жобасының тәжірибесін кеңінен тарату керек.

Жасанды интеллект министрлігіне Өнеркәсіп және Құрылыс министрлігімен және байланыс операторларымен бірге бір ай мерзімде осы мәселе бойынша нақты ұсыныстар әзірлеу тапсырылды. Байланыс нысандарын салу кезінде басы артық бюрократия байқалатынына назар аударылды. Кейде антенна бағанын орнату жұмыстарының өзі бір жылға дейін созылып кетуі мүмкін. Елді мекендерде байланыс пен интернет сапасы төмен аймақтардың мәселесін біржола шешу үшін өңір әкімдіктері байланыс операторларына базалық стансалар орнатуға орын бөлуге, соның ішінде кез келген қолайлы нысандарда орналастыруға жәрдемдеседі.

Аталған барлық мәселе бойынша бақылау мен үйлестіру жұмыстары Жаслан Мәдиевке жүктелді.