2025 жылғы 15 қазанда Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің депутаттары "Құқық бұзушылықтардың профилактикасы туралы" заң жобасын, сондай-ақ оған ілеспе заң жобаларын бірінші оқылымда мақұлдады, деп хабарлайды Zakon.kz тілшісі.

Заң жобасына берілген қорытындыда көрсетілгендей, қазіргі қолданыстағы бес заңның – "Құқық бұзушылықтардың профилактикасы туралы", "Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың профилактикасы туралы", "Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың профилактикасы және балалардың қараусыздығы мен қаңғыбастығының алдын алу туралы", "Бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған адамдарға әкімшілік қадағалау жасау туралы" және "Қоғамдық тәртіпті қамтамасыз етуге азаматтардың қатысуы туралы" заңдарының нормаларын біріктіру жоспарланып отыр.

"Сонымен қатар, профилактика субъектілерінің тізбесі мен өкілеттіктері кеңейтіледі, белсенді азаматтарды ынталандыру жүйесі енгізіледі. Олардың қызметін үйлестіру Құқық бұзушылықтардың профилактикасы жөніндегі ведомствоаралық комиссия арқылы жүзеге асырылады, бұл комиссияның мәртебесі арттырылады. Заң жобасында алғаш рет қоғамдық қауіпсіздік жағдайы туралы ұлттық баяндама қалыптастыру, құқықбұзушылықтардың себептері мен жағдайларын жою бойынша ұсынылатын шаралар, сондай-ақ уәкілетті мемлекеттік органдардың қызметіне баға беру қарастырылған", – делінген құжатта.

Бұдан бөлек, құқықбұзушылықтардың алдын алу шараларын күшейту көзделеді (құқықбұзушылықтардың арнайы профилактикалық шаралары, виктимологиялық профилактика енгізіледі), сондай-ақ профилактикалық есепке және бақылауға жататын адамдардың тізімі кеңейтіледі.

Аталған құжатта жалпы алғанда құқықбұзушылықтардың алдын алуға және азаматтардың қоғамдық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған жаңа теңгерімді профилактикалық жүйе құрылатыны атап өтілген.

Сондай-ақ бірінші оқылымда келесі екі ілеспе заң жобасы қаралып, мақұлданды:

• "Құқықбұзушылықтардың профилактикасы мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер енгізу туралы";
• "Құқықбұзушылықтардың профилактикасы мәселелері бойынша Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы".

Хабарланғандай, бұл түзетулер Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексін, сондай-ақ: "Адамдарды қоғамнан уақытша оқшаулауды қамтамасыз ететін арнаулы мекемелерде, арнаулы үй-жайларда ұстаудың тәртібі мен шарттары туралы"; "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы"; "Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы" заңдарды жаңа заң жобасына сәйкес келтіруге бағытталған.

Бұдан басқа, құқыққа қарсы контент таратқаны үшін жазаның бұлтартпастығын қамтамасыз ету мақсатында әкімшілік жауапкершілік енгізу жоспарланып отыр.

"Сондай-ақ, құқықбұзушылық жасауға ықпал еткен себептер мен жағдайларды жою туралы органдардың (лауазымды адамдардың) ұсынымдарын қайталап орындамағаны үшін әкімшілік жауапкершілік енгізу көзделеді. Қолдану тәжірибесіне жасалған талдау көрсеткендей, лауазымды тұлғалар тарапынан құқықбұзушылықтардың себептері мен жағдайларын жою туралы енгізілген ұсынымдар толық орындалмайды немесе көп жағдайда формалды түрде орындалады, нәтижесінде құқықбұзушылықтың нақты себептері жойылмайды", – делінген қорытындыда.

Сондай-ақ, құқықбұзушылық жасауға ықпал еткен себептер мен жағдайларды жою бойынша шараларды орындамау немесе тиісінше орындамау нәтижесінде жасалған қайталама құқықбұзушылықтар үшін жауапкершілік енгізу қажеттілігі атап өтілген.