Шымкент қаласының кәріз суларын тазарту жобасы Таяу Шығыстағы бірнеше елді қызықтырып отыр.

Мегаполиске Оман мемлекетінен бір топ делегация келіп, ағынды сулар жүйесіне орнатылған биотехнологиялармен танысты. Мұнда сүзгіден өткен сумен мал азығын суарып қана қоймай, жылу мен электр энергиясын өндіруге де пайдаланады. Қасым-Жомарт Тоқаев өз Жолдауында су шаруашылығын дамыту елдің цифрлық трансформациясының негізгі бағыттарының бірі болатынын атап өткен еді.

Шымкентте кәріз суларын пайдаға жаратып жатыр. Шаһардың қалдық суларды тазарту қондырғылары кешенінде заманауи биологиялық технологиялар орнатылған. Бұл жоба шетелдік мамандардың да назарын аударды.

Абдуллах Аль Хашими, тәуелсіз кеңесші:

-Бұл су тазарту станциясы өзінің ауқымымен маңызды. Қабылдайтын су көлемі, міндеті, әсіресе тұнбамен жұмыс және оның тиімділігі мұның бәрі маңызды нысан екенін көрсетеді. Біз жобаны зерделеп, білмесімізді үйренуге келдік.

Жаңа технологиялар кәріз суларын тазартып қана қоймай, жылу мен электр энергиясын алуға мүмкіндік береді. Қаладан құбырлармен жететін ағынды сулардың тұнбасын сүзіп, 95 пайызға дейін тазартып қоршаған ортаға қауіпсіз етеді.

Ирина Казаринова, тазарту қондырғылары кешенінің менеджері:

- Біз бұл өнімді ТМД елдерінің ішінде жүзеге асырған алғашқы кешенбіз. Оның тиімділігі мен аймақтың экологиялық тұрақтылығын сақтауға үлесі зор екеніне көзіміз жетті. Жоба жүзеге асырылғаннан кейін, әрине, тәжірибе алмасу үшін бізге келетіндер аз емес.

Тазартылған кәріз сулары егістіктерге жөнелтіліп жатыр. Еркінтай Арысбаев мал азығы болатын жоңышқа, арпа мен жүгеріні суарады. Нәтижесінде ылғалдан кенде болмаған алқаптардан биыл мол өнім алған.

Еркінтай Арысбаев, шаруа:

- Сол судың арқасында тура биыл бесінші мәрте орым болып жатыр. 4 рет орып, пайдаланып, жинап, мынау қазір мынау жүріп жатқан бесінші орым. Құдай қаласа, оны да орып аламыз. Арпа егіп, 30 гектардай суардым. Соның арқасында гектарынан 4 тоннадай алдым. Биыл жаңбыр болмады. Жан-жағымызда ора алмай қалғандар бар. Басынан 200 килограммнан алды. Ал біз 4 тоннадан алдық.

Заманауи биотехнологиялық сүзгіден өткен кәріз суымен шаруалар келер жылы көкөніс пен картоп, қарбыз алқаптарын суаруды да жоспарлап отыр. Мамандар: -«Мұндай заманауи кешен жауын-шашыны аз, құрғақ өңірлерде ауыл шаруашылығын дөңгелетуге тиімді», – дейді.

Авторлары: Мансұр Есқожин, Катерина Попкова, Нурмахан Бекмуратов, Нурмахан Мусатов