Зертханалық тексеріс су құрамындағы кадмийдің мөлшері қалыпты нормадан 4 есе көп екенін анықтаған.

Мәжіліс депутаты Данияр Қасқарауов үкімет басшысы Олжас Бектеновке жолдаған сауалында Алматы облысының Іле ауданындағы Сорбұлақ көлінің мәселесін көтерді.

Депутаттың сөзінше, кәріз сулары жиналатын бұл көлге Алматы қаласының қалдықтары төгіледі. Ол 37 жылдан бері жергілікті тұрғындардың тынысын тарылтып келеді. Сорбұлақтан шыққан жағымсыз иіс жан-жаққа таралып, жақын маңдағы ауыл-аймақты түгел тұншықтырып жатыр.

"Сорбұлақ көліндегі су құрамында зиянды химиялық заттар, ауыр металдар мен органикалық қалдықтар бар. Мұны биыл шілде айында жүргізілген зерттеу нәтижесінен көруге болады. Мендегі мәлімет бойынша су құрамында 31 түрлі химиялық заттар мен ауыр метлдар бар екен. Зертханалық тексеріс кезінде кадмийдің мөлшері қалыпты нормадан төрт есе көп екені көрсетілген. Бұл дабыл қағатын жәйт. Өйткені кадмий көзге көрінбейтін у. Оның буы өкпе, бүйрек, ішкі құрлыс, жүйке жүйесі мен сүйекті зақымдап, онкологиялық аурулар тудыруы мүмкін", – деді депутат.

Оқи отырыңыз: Қазақстандағы су тазалығы алаңдатады. Бурабайға неге суға түсуге болмайды

Ол, сондай-ақ Алматы агломерациясы өскен сайын кәріз суы да көбейгеніне, тиісінше Сорбұлақтың да тола бастағанына назар аударды. Қазір Сорбұлақта 750 млн текше метр су жиналған.

"Көл табанындағы топырақ тұрақсыз, су астындағы шөгінділер жылжып жатыр. Нөсерлі жауын-шашын, көктемгі су тасқыны немесе қуатты зілзала болса, Сорбұлақ арнасынан асып кетуі мүмкін. Бетін аулақ қылсын, мұндай жағдай болса Ақши, Күрті ауылдарын тасқын шайып кету қаупі бар. Тіпті лас су Іле, Балқаш, Қапшағай көлін ластап, үлкен экологиялық апатқа соқтырады. 1988 жылы дәл осы кәріз сулары жиналатын Жаманқұм бөгеті бұзылып, 13 адамның қаза тапқанын бәріңіз білетін шығарсыздар? Осы апаттан кейін Алматының қалдық сулары Сорбұлақ шұңқырына құйыла бастады. Сондықтан сорымызға айналған Сорбұлақтың мәселесін Үкіметтік деңгейде көтеру керек", – деді Данияр Қасқарауов.

Бұл ретте ол Сорбұлақтың суының құрамын, деңгейін, қауіптілігін тексеретін мемлекеттік комиссия құруды ұсынды. Оның құрамына экологтар, осы саланың мамандары, сарапшылар және тәуелсіз зертхана өкілдері кіруі керек.

Депутат айтқан тағы бір ұсыныс – республикалық бюджеттен қаражат бөліп, кәріз суларын тазартатын заманауи станциялар салу.

"Лас қалдықтарды сүзгіден өткізіп барып Сорбұлаққа құю қажет. Сонда қолқаны қабатын сасық иіс жоғалып, тұрғындардың тынысы ашылады. Сорбұлақтың суына сіңіп кеткен қыруар қаражаттың мақсатты жұмсалуын тексеріп, мемлекеттік аудит жүргізу керек. Өйткені, Сорбұлақты тазартамыз деп талай жоба басталған. Бірақ бәрі аяқсыз қалды. Бөлінген қаржы көлемі мен қалай игерілгені туралы мүлде ақпарат жоқ. Ақшаның сайда саны, құмда ізі жоқ", – деді Данияр Қасқарауов.