Республикалық бюджет бойынша мемлекет өзінің әлеуметтік міндеттерін толығымен орындады.

Қазына қаржысының негізгі бөлігі әлеуметтік салаға, атап айтқанда, білім беру мен денсаулық сақтау бағыттарына жұмсалған. Бүгінгі мәжіліс отырысында тиісті құжат талқыланды. Үкімет пен Жоғары аудиторлық палата, депутаттарға бюджеттің атқарылу барысы жайлы есеп берді.

Бүгін мәжіліс өткен жылғы республикалық бюджеттің атқарылуы туралы есепті тыңдады. Үкімет пен Жоғары аудиторлық палата қазына қаржысының игерілуі жайында баяндады. Сонымен өткен жылдың нәтижесінде бюджет кірісі бойынша жоспарланған меженің 97 пайызы орындалып, шамамен 20 триллион теңгеге жеткен Қаржы министрінің сөзінше, жоспардың толық орындалмауына төмендегі фактор әсер еткен.

Мәди Тәкиев, ҚР қаржы министрі:

- Республикалық бюджеттің меншікті кірістері 13,5 трлн тг құрады. Кірістер бойынша түсімдердің төмендеуіне келесі факторлар әсер етті біріншіден, әлемдік геосаяси жағдайға байланысты кейбір өндіріс көлемі қысқаруы мен логистикалық шығындардың өсуіне байланысты 188 кәсіпорын бойынша түсімдер 1,4 трлн тг азайды. Екіншіден, бюджет есебінен 1 трлн 216 млрд тг сомасында қосылған құн салығының қайтаруы орын алды.

Бюджетті игеру кезінде бірнеше министрліктің межені мақсатсыз орындағаны анықталды. Алайда бұл үкіметтің, әлеуметтік міндеттерді орындауына кедергі болған жоқ. Яғни зейнетақы мен тиісті төлемдер уақытылы төленген. Қазына қаржысының негізгі бөлігі дәл осы әлеуметтік салаға, атап айтқанда, білім беру мен денсаулық сақтау бағыттарына жұмсалған.

Светлана Жақыпова, ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі:

- Біздің бюджет шамамен 5 триллион 260 миллиард теңге болды. Әрине оның дені әлеуметтік төлемдерге бағытталды. Мәселен, 4 триллион теңге ынтымақты және базалық зейнетақыларға жұмсалды. Бұл төлемдерді 2 миллионнан астам адам алды. Бұдан өзге де төлемдеріміз бар. Оның тізіміне көп балалы және мүгедектігі бар балаларды тәрбилеп отырған отбасылар кіреді.

Әлеуметтік міндеттер орындалғанымен инвестициялық жобалар толық жүзеге аспады. Жоғары аудиторлық палатаның есебіне сәйкес, былтыр аяқталуы тиіс 912 инвестициялық жобаның жартысынан көбі аяқсыз қалды. Олардың басым бөлігі Солтүстік Қазақстан, Маңғыстау және Ұлытау облыстарындағы инженерлік инфрақұрылым мен құрылыс салаларына тиесілі.

Ерлан Барлыбаев, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты:

- Аталған жобаларға бюджеттен қаражат бөлінді. Бірақ ол іске асыру жоспарынан алынып тасталды. Енді қаржыландырылған инвестициялық жобалардың тағдыры не болмақ? Бұл бюджеттің ысырап болуына әкеліп соғады деген сауал туындап отыр.

Серік Жұманғарин, ҚР Премьер-министрінің орынбасары – Ұлттық экономика министрі:

- Дәл қазір іске асырылып жатқан жобаларға басымлық беруді көздеп отырмыз. Қазір жаңа бюджет кодексінің қабылданғаны белгілі. Оған сәйкес, әр жобаның басында, қаржыландырудың кем дегенде 30 пайызын бағыттауымыз қажет. Ал қазіргі инфрақұрылымдық жоба мәселелерін жергілікті атқарушы органдардың базасына береміз.

Тағы бір айта кететін жайт — былтыр жалпы ішкі өнімнің өсімі шамамен 5 пайызға жеткен. Инфляция 1 пайызға төмендеп, жалақы мөлшері айтарлықтай артқан. Ұзақ талқылаудан кейін құжат мақұлданып, Сенат депутаттарының қарауына жіберілді.

Альмира Оразбай, Жандос Битабаров