Әлемде табиғи апат жиіледі

30.07.2025

Табиғи апаттар жылдан жылға жиілеп барады .

Салыстыру үшін сандарды сөйлетсек: 1970-2000 жылдар аралығында жыл сайын жер бетінде жүздеген табиғи апат тіркеліп, 90-жылдары адамзатқа 70 млрд доллар шығын келді. Бұл көрсеткіш 2021 жылы 170 млрд долларға өсті. Ал былтыр жаһандық температура шекті көрсеткіштен асып, рекордтық деңгейге жетті. Сөйтіп, залалдың көлемі 320 миллиард долларға бағаланды. Құрғақшылық, су тасқыны, немесе ұзаққа созылатын тым ыстық күн райы бұрын 50 жыл сайын қайталанатын болса, бүгінде бес есе жиілей түскен. Бұлай кете берсе, алдағы 5 жылда әлемде жылына 560-қа жуық табиғи апат болады. Біріккен ұлттар ұйымы осылай деп болжайды. Бұл апаттардың 75 пайызы климаттың өзгеруіне байланысты болмақ. Ғалымдар да табиғат ананың төзімі таусылғанын айтады.

Швейцария, Цюрих

Эрих Фишер, климат зерттеуші:

- Құрғақшылық, тасқын, нөсер жаңбырлар тек бүгін емес, жүздеген жылдар бойы жалғасып келе жатқан құбылыс. Тек қазір олардың қарқыны күшейіп барады. Бұл жер шарының жылынуымен тікелей байланысты, ал бұл өз кезегінде табиғи апаттарды күшейтеді. Әрі бұл үрдіс климат жылынған сайын үдей түседі.

Орман өрті күшейді

Қазір аптап ыстық алқымнан алып, жарты әлем жанып жатыр. АҚШ, Канада, Аргентина, Чили, Венесуэла,Түркия, Грекия, Болгария, Ресей, Оңтүстік Корея, Еуропа елдерінде кейінгі жылдары орман өрттері жиіледі. 2023–2024 жылдары орман өртінен 390 млн гектар алқап жойылса, биылғы жылдың бірінші жартысында-ақ 102 миллион гектар жер күлге айналған. Бұл көрсеткіш жыл соңына қарай артатыны сөзсіз.

Швейцария, Цюрих

Эрих Фишер, климат зерттеуші:

- Өте жоғары температураның салдарынан ауа құрғап барады. Себебі атмосфера жылынған сайын суды көп мөлшерде сіңіре береді. Қарапайым тілмен айтқанда, шөлдеген адам сияқты. Тек қажетті ылғалды өсімдіктерден алады. Өсімдіктер құрғап, арты дала өрттеріне ұласады. Осылайша орман өрттері тез тарайды.

Сахара шөлі ұлғайып барады

Құрғақшылықтан сахара шөлі жыл сайын шамамен 48 шақырымға ұлғайып барады. Салдарынан біраз елдің құм астында қалу қаупі жоғары. Мәселен, Мавританиядағы ежелгі Уалата қаласында тірі жан қалмауы мүмкін. Қазірдің өзінде тұрғындардың 60%-дан астамы қала аумағынан көшіп кеткен. Бұл шаһар ЮНЕСКО мұрасына енген ислам мәдениетінің бұрынғы орталығы. Ал енді бір аймақтарды түгелімен су шайып кетуі мүмкін. Қазір Мысыр жеріндегі Александрияда теңіз жылына 3 мм жерді жұтып жатыр, ал 2080 жылға дейін Нигерияның ірі қаласы Лагостың 80%-ы су астында қалуы ықтимал.

Related to this topic:

Latest to this topic: