Қытайдың әлемдік нарықтағы үстемдігі АҚШ-ты Қазақстандағы вольфрам қорларын зерттеуге итермеледі. Бұл металл әскери техника мен технология саласында ерекше маңызға ие, деп хабарлайды Egemen.kz.
2024 жылы әлемдегі вольфрамның 82,7%-ын Қытай өндірді – бұл шамамен 67 мың тонна. Вьетнам – 3 400 тонна, Ресей – 2 600 тонна, Руанда –1 600 тонна, Боливия –1 500 тонна. Жалпы әлемдік өндіріс көлемі 81 мың тоннаны құрады, ал сақталу қорлары – 4,6 миллион тонна. Солардың жартысынан көбі, яғни 2,4 миллион тоннасы, Қытайдың бақылауында.
2024 жылы НАТО вольфрамды критикалық маңызды минералдар тізіміне қосып, онсыз реактивті қозғалтқыштар, жартылай өткізгіштер және бронебойлық снарядтар жасау мүмкін еместігін айтты. АҚШ-тың есеп беру палатасының есебінде бұл металдың әскери маңызы ерекше деп көрсетілген. Вольфрамның қаттылығы, тығыздығы, төзімділігі және 3422 °C температурада балқуы оны бағалы етеді.
Вольфрам тек металл ретінде емес, қорытпалардың құрамдас бөлігі ретінде де қолданылады. Оның тығыздығы алтынға ұқсас болғандықтан, кейде құймаларды жалған жасау үшін пайдаланады. Almonty Industries компаниясының басшысы Льюис Блэктың айьуынша, «егер сіз дроннан көліктің ішегіне өте жағымсыз нәрсе тастағыңыз келсе, сізге вольфрам қажет болады».
Соңғы жылдары Қытай АҚШ-қа қарсы тарифтерге жауап ретінде кей металлдарды, соның ішінде вольфрамды, экспорттауға шектеу қойылды. Сондықтан АҚШ Қытайдан тәуелділіктен шығу үшін жаңа серіктестер іздестіріп отыр. Қазақстан осы тұрғыда маңызды бағытқа айналды.
Қазақстанда 12 ірі вольфрам кеніштері бар. Соның ішінде Жетіқара-Қайрақты вольфрам және «Северный Катпар» кеніштерінің қорлары 1,3 миллион тоннаны құрайды. Елдегі жалпы қор 2 миллион тоннадан асады, бұл Қазақстанды әлемде потенциал бойынша екінші орынға шығарады. Сонымен қатар бұл көлем әлемдік сұраныстың 15–30%-ын жабуға жеткілікті. Дегенмен, АҚШ Геологиялық қызметінің деректерінде Қазақстан топ-10 елдің қатарына кірмейді, яғни ресми статистика мен халықаралық бағалаулар арасындағы айырмашылық байқалады.
Сарапшылардың пікірінше, егер біз металдарға инвестиция тартқымыз келсе, Қазақстан Республикасы Индустрия министрлігінің Геология комитеті мұны мұқият қарастырып, жұмыс істеуі керек.
Қытайлық компания бұған дейін Алматы облысындағы Бұғыты кенішін игеруді бастаған болатын – 107 миллион тонна кен, бұл әлемдегі төртінші ірі кен. Егер Cove Capital (АҚШ) Қарағанды өңіріндегі мүмкіндікті жіберіп алса, Қытай вольфрам нарығындағы үстемдігін сақтап қалады.
Соңғы жылдары әлемдік нарықта вольфрам стратегиялық металлға айналды. Ол тек жасыл энергетика мен технологиялық өндірістерде ғана емес, әскери салаларда да аса маңызды. Қазақстанның бай қорлары АҚШ үшін Қытайдан тәуелділіктен шығудың кілті болып отыр.
