Әлемнің алпауыт мемлекеттерінің басшылары Африкада бас қосады, деп хабарлайды 24KZ. Ертең Оңтүстік Африка Республикасының астанасында «Үлкен жиырмалық» елдерінің кезекті саммиті өтеді.

Бірақ жиынға Дональд Трамп бармайды. Тіпті Ақ үй басшысы бойкот жариялады. Қытай, Ресей президенттері де бұл жиынға тек өкілдерін жіберді. Енді үш державаның көшбасшылары қатыспайтын жиында қандай мәселелер талқылануы мүмкін? Олардың келмеуіне не себеп? Мұндайда маңызды келісім жасау мүмкін бе?

Биыл G20 саммиті алғаш рет Африка құрлығында өтеді. Оңтүстік Африка Республикасы мәртебелі меймандарды қарсы алуға дайын. Саммитте көтерілетін негізгі мәселе – экономикалық теңсіздікті жою. Көпшілікті жаһандық Оңтүстіктегі дамушы елдер мен табысы жоғары мемлекеттердің арасындағы алшақтық алаңдатып отыр. Бұдан бөлек қатысушылар сирек металдар, азық-түлік және энергетикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелеріне тоқталмақ.

Бусисифо Сиоби, Good Governance Africa мемлекеттік саясат зерттеушісі:

- Негізгі мәселе құрлық тұрғындарына осы пайдалы қазбалардың қандай тиімді тұстары бар және олардың қазіргі энергетикалық дағдарыстарды шешуге қаншалықты көмектесетінінде. Статистикаға сүйенсек, шамамен 600 миллион африкалық электр қуатынсыз өмір сүреді. Сондықтан энергетикалық жүйеге көшу үдерісі құрлықтың даму міндеттеріне сай келуі маңызды.

Бүгінде ұйымға 19 мемлекет, Еуроодақ және Африка Одағы мүше. Шақыртуды қабыл алған өзге де мемлекеттерді санағанда саммитке 42 мемлекет қатысқалы отыр.

Алайда жаһан жұртын өзіне қаратып отырған үш негізгі держава – АҚШ, Қытай, Ресейдің президенттері шараға қатысудан бас тартты. Ресейлік делегацияны Президент әкімшілігі жетекшісінің орынбасары Максим Орешкин басқарса, Си Цзиньпиннің орнына Мемлекеттік кеңестің премьері Ли Цян барады.

АҚШ президенті Дональд Трамп та бұл жиында төбе көрсетпейді. Бастапқыда саммитке вице-президент Джей Ди Вэнсті жіберетінін айтқан еді. Бірақ кейінірек Ақ үйден бірде-бір өкіл бармайтыны белгілі болды. Трамп бұған Оңтүстік Африкадағы ақ нәсілділер құқығының бұзылып жатқанын желеу етті. Дегенмен қабылдаушы мемлекет АҚШ жариялаған бойкотқа күйініп отырған жоқ.

Сирил Рамафоса, Оңтүстік Африка Республикасының президенті:

- Менің саяси тәжірибемнен айтарым, бойкот жариялаудың еш мәнісі жоқ. Бұл әдетте қарама-қайшы әсер береді. АҚШ осы арқылы көп нәрсені жоғалтады. Құрама штаттар G20 саммитіне қатысудан бас тартса, саммит жалғасын таппайды деген сөз емес. Саммит өз жұмысын жалғастыра бермек. Өзге мемлекеттер осында болады. Нәтижесінде маңызды шешімдер қабылдаймыз.

Ұйымға екі жыл бұрын қосылған Оңтүстік Африка биылғы саммитке төрағалық етуін тиімді пайдаланып, өз мүдделерін қорғауға тырысты. Биыл Африка елдерінің сыртқы қарызы 1,15 трлн долларға жетті. Қарыздық міндеттемелерін орындауға жұмсалатын қаражат денсаулық сақтау мен білім беру саласына бөлген сомадан асып түседі. Белсенділер дамушы елдердің қарыз жүктемесін азайтып, жаһандық қарыз дағдарысына қатысты шұғыл реформалар қабылдауды талап етіп отыр.

Секоэтлане Фамоди, New Economy Hub директоры:

- Біз мемлекеттерге ауыртпалық салып отырған қарыз дағдарысына назар аудартқымыз келеді. Африкалық елдер қарыздарын өтеуде өте тұрақты, тіпті ол үшін өз халықтарын ең қарапайым қажеттіліктерінен айырады. Ал Еуропадағы дефолтқа ұшыраған елдердің пайыздық мөлшерлемелері әлдеқайда төмен. Бұл – империализмнің жаңа түрі. Елдеріміздің байлығын ұрлау болып саналады. Шұғыл шара қолдану қажет.

Дүниежүзілік сауда ұйымының дерегіне сәйкес биыл G20 экономикаларының сауда импорты өткен жылмен салыстырғанда 4 есе ұлғайған. Ал «Үлкен жиырмалық» елдері әлемдік жалпы ұлттық өнімнің шамамен 85%-ін қамтиды. Сондықтан жаһандық ынтымақтастықты нығайтуға бағытталған маңызды алаңда қабылданатын шешімдер күллі мемлекеттердің дамуының бағыт-бағдарын айқындайтыны анық. Оңтүстік Африканың саммитке төрағалығы 30 қарашаға дейін жалғасып, кейін АҚШ-қа өтеді.

Авторы: Мөлдір Жақан