Қазақстанда 2021 жылдың 1 қаңтарынан бастап темекі өнімдерін міндетті цифрлық таңбалау басталды. Бұл контрафактілікпен күресу, тауар айналымын реттеу және салықтың ашықтығын арттыру үшін қажет болды, деп хабарлайды Zakon.kz.

Таңбалау дегеніміз не?

2025 жылғы 26 мамырда Маңғыстау облысы бойынша Мемлекеттік кірістер департаменті (МКД) таңбалау – бұл өнім туралы толық ақпарат: өндіруші, шығарылған елі, шығарылған күні және басқа да параметрлері бар қаптамаға бірегей Деректер матрицасы кодын қолдану екенін еске салды.

Жүйе темекі өнімдерінің әрбір қаптамасының зауыттан соңғы тұтынушыға дейінгі жолын қадағалауға мүмкіндік береді.

Таңбалауды енгізумен мемлекет:

• темекі бұйымдарының қозғалысына бақылауды күшейтеді;
• жалған ақша жасау деңгейін төмендетеді;
• салық түсімдерінің тиімділігін арттырады;
• тұтынушылардың құқықтарын қорғауды қамтамасыз етеді.

Жүйе қалай жұмыс істейді

Қазақстандағы таңбалау жүйесінің операторы "Цифрлық экономиканы дамыту орталығы" (CRPT-KZ) ЖШС болып табылады.

Өндірушілер мен импорттаушылар темекінің әрбір қорабына бірегей кодтарды қолдануға міндетті, ал сатушылар ФДО (фискалдық деректер операторы) жүйесімен біріктірілген бақылау-касса машиналары арқылы сату туралы ақпаратты беруі керек.

Өз кезегінде тұтынушылар үшін таңбалау қаптамадағы кодты сканерлеу арқылы Naqty Sauda мобильді қосымшасы арқылы өнімнің түпнұсқалығын тексеру тәсілі болып табылады.

Бұзушылықтар үшін жауапкершілік

Әкімшілік кодекске сәйкес, таңбаланбаған өнімді өткізуге айыппұл салынып, тауар тәркіленеді.

Заңды тұлғалар үшін санкциялар бірнеше миллион теңгеге жетуі мүмкін.

Сондай-ақ Қазақстанда 2024 жылдың 1 шілдесінен кейін шығарылатын барлық дәрілік заттар міндетті түрде таңбалануға жатады. Жаңа механизм дәрі-дәрмектің зауыттан дәріханада сатылғанға дейінгі жолын қадағалауға көмектеседі. Денсаулық сақтау министрлігі 10 мамырда Zakon.kz сайтына жүйенің іс жүзінде қалай жұмыс істейтінін айтып берді.