Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі шекара маңы кеден инфрақұрылымын жаңғыртудың ауқымды бағдарламасын жүзеге асыруда, деп хабарлайды Zakon.kz.

2025 жылғы 8 тамызда Мемлекеттік кірістер комитетінің төрағасы Жандос Дүйсембиев мониторингтік топ құрамында Қазақстан–Қытай шекарасындағы "Қалжат" және "Нұр Жолы" өткізу пункттеріне барды.

Сапардың мақсаты – бекеттердің жұмысын талдау, мемлекеттік қызметтердің сапасын бағалау және бизнес-процестердің тиімділігіне әсер ететін факторларды анықтау. Ерекше назар цифрландыру мәселелеріне және техникалық мүмкіндіктерді одан әрі кеңейтуге аударылды.

Жетісу облысындағы "Нұр Жолы" өткізу пункті – еліміздегі ең ірілердің бірі, ол Қазақстан мен ҚХР арасындағы тұрақты сауданы қамтамасыз етеді.

Алматы облысындағы "Қалжат" бекеті экспорт-импорттық операцияларды және транзитті рәсімдеуде маңызды рөл атқарады, сондай-ақ өңірдің көлік-логистикалық инфрақұрылымының негізгі элементі болып табылады.

Бұған дейін 2025 жылғы 6 тамызда Премьер-Министрдің тапсырмасын орындау аясында Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Аппаратының басшысы Эрнар Ержанов Мемлекеттік кірістер комитеті басшылығымен бірге Маңғыстау облысындағы "Тәжен" және "Темір Баба" өткізу пункттеріне барды.

"Темір Баба" пункті – Түрікменстанмен шектесетін жалғыз автомобиль өткелі, ол Түркияға, Пәкістанға, Ауғанстанға, БАӘ-ге және басқа да елдерге шығуды қамтамасыз етеді. Бұл өткел арқылы Еуропадан тауарлар мен азық-түлік әкелініп, кері бағытта – Түркияның халық тұтынатын тауарлары, мұнай-газ саласына арналған жабдықтар, сондай-ақ Түрікменстан мен Пәкістаннан көкөніс пен жеміс-жидектер тасымалданады.

Қазақстан–Өзбекстан шекарасындағы "Тәжен" пункті – Орталық Азияны Ресей және Еуропамен байланыстыратын маңызды транзиттік торап. Негізгі ағынның 90%-ын транзиттік жүк тасымалдары мен Өзбекстаннан Ресейге бағыт алған еңбек мигранттары құрайды.

Аталған нысандарда ауқымды құрылыс және техникалық жұмыстар жүргізілуде: жол қозғалысы жолағы кеңейтіліп, заманауи инспекциялық-тексеру кешендері, өлшеу құралдары және цифрлық бақылау жүйелері орнатылып жатыр. Қайта жаңғырту жұмыстарына қарамастан, екі пункт те штаттық режимде жұмыс істеп тұр.

Тиімділік пен тәртіпті арттыру

Іссапар қорытындысы бойынша кеден бекеттерінің басшыларына құрылыс жұмыстарын жеделдету және қызмет көрсету сапасын арттыру жөнінде нақты тапсырмалар берілді. Мердігер ұйымдарға жұмысшылар мен техника санын көбейту міндеттелді.

Сондай-ақ бірқатар кеден бекеті басшыларына қарамағындағы бөлімшелерде бақылауды әлсіреткені үшін тәртіптік жаза қолданылды. Бұдан бөлек, кеден бекеті қызметкерлерінің формалық киімді кию тәртібі министрлікпен бекітілді.

Өткізу пункттерін жаңғырту – бұл салық және кеден органдарының тиімділігін арттыруға, іскерлік ахуалды жақсартуға және елдің экономикалық қауіпсіздігін нығайтуға бағытталған жүйелі шара.

Жоба Қытай, Өзбекстан және Түрікменстанмен шектесетін тоғыз өткізу пунктін қамтиды. Бүгінгі таңда төрт заманауи нысан іске қосылды – екеуі ҚХР шекарасында ("Қалжат", "Алакөл") және екеуі Өзбекстан Республикасымен шекарада ("Қапланбек", "Атамекен"). Ағымдағы жылдың соңына дейін тағы бес өткізу пунктін іске қосу жоспарланып отыр: "Бақты", "Майқапшатай" (ҚХР), "Қазығұрт", "Тәжен" (ӨзР) және "Темір Баба" (Түрікменстан).

Модернизацияның алғашқы кезеңінде-ақ өткізу қабілеті айтарлықтай артты, әкімшілік кедергілер қысқарып, сыртқы экономикалық қызметке қатысушылар үшін жағдай жақсарды. Нысандарда цифрлық технологиялар, автоматтандырылған сканерлеу жүйелері, салмақтық бақылау және алдын ала декларациялау енгізілуде, бұл шекарадан жылдам әрі ашық өтуді қамтамасыз етеді.