Оңтүстікте қауын-қарбыз бизнесі қызып тұр, деп хабарлайды 24KZ. Биыл мақтааралдық диқандар 18 мың гектарға бақша дақылын екті. Оның 11 мың гектары ашық қауын және 2,5 мың гектары ашық қарбыз. Қазір ерте пісетін дақылдар жаппай елдің ішкі нарығы мен экспортқа шығарылып жатыр.

Диқан ауылының тұрғыны Диляфруз Закирова 10 жылдан бері қауын егіп келеді. Биыл 8 гектарға тәтті шырынның «аэропорт» деген тұқымын екті. 2-3 келі тартатын қауынның бұл сорты экспортқа арналған. Алыс жолға шыдамды. Шаруа бүгінге дейін 50 тонна қауын өткізген.

Диляфруз Закирова, диқан:

- Қауын қорабын қанша теңгеден өткізіп жатырсыздар? Баға әртүрлі болып тұр. 5-7 мың теңгеден сатамыз. Баға өзгеріп тұр. Бала-шағамның еңбегі. Аэропорт күнде піседі екен, күніне жұлып жатырмыз. Ресейге де кетіп жатыр, Алматы, Шымкентке де кетіп жатыр. Бағасы келіссе, соған беріп жатырмыз. Берекесін берсін.

Аудан шаруалары 4300 гектарға егілген ерте пісетін қауыннан 1800 тонна өнім алып, сатып үлгерді. Қазір дайын өнімді қабылдап, экспортқа жолдайтын 200-ге тарта бекет бар. Ол жерде бақша дақылы арнайы қораптарға салынып, жүк көліктеріне артылады. Былтыр жер емген диқандар әр гектардан 275 центнерден өнім алса...

Данабек Аблатаев, Мақтаарал аудандық кәсіпкерлік және ауыл шаруашылығы бөлімінің бас маманы:

- Биылғы жылға да сол центнерді түсірмей, 280-270 центнердің арасында аламыз деген ойдамыз. Өнім қазір Ресей, Белорусь мемлекеттеріне және өзіміздің солтүстік өңірлерге, Астанаға жолданып жатыр. Ерте пісетін қарбыз 450 гектарға егіліп, бүгінгі күні 300 тонна өнім алынып үлгерді. Олар солтүстікке жолданып жатыр.

Облыс бойынша бақша дақылы 64 мың гектар жерге егілді. Одан 1 млн 800 мың тонна өнім алу жоспарланған. Қазір диқандар 312 мың тонна өнім жинады. Өндірілген өнімнің 80%-і шет мемлекеттерге экспортталып жатыр.

Өнімнің басым бөлігі сыртқа тасымалданып жатқандықтан ішкі нарықта баға әлі де көтеріңкі. Мәселен, базарда мынадай қауынның 1 келісі қазір 150-160 теңгеден, қарбыз 100 теңгеден саудаланып жатыр. «Ал жаз ортасы ауа бақша дақылдары жаппай піскен кезде баға 20-30 теңгеге дейін түсуі мүмкін», – дейді сатушылар.

Былтыр облыс диқандары 442 мың тонна бақша өнімдерін экспорттады. Қалған 100 мың тоннасы елдің басқа өңірлеріне сатылды.

Дәулетияр Алшынбай, Ауыл шаруашылығы басқармасы бөлімінің бас маманы:

- Жалпы облыста өндірілген бақша өнімі облыс халқының қажеттілігінен 41 есе, республика халқының қажеттілігін 3,6 есеге артық қамтамасыз етеді. Сондықтан бақша өнімі экспортқа бағытталатын басымды дақылдар қатарынан орын алады.

Қазір оңтүстікте қауын-қарбыз саудасы қызып тұр. Күн сайын 200-ге тарта қауын-қарбыз тиелген жүк көліктері ТМД, Балтық жағалауы елдеріне, Түркия, Германия, Грекия, Монғолияға жол тартып жатыр.

Авторлары: Жандос Жұмабек, Қуаныш Әбуов