
Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің мәліметінше, 2025 жылдың басынан бері қазақстандықтарға мүгедектік және асыраушысынан айырылу жағдайлары бойынша жәрдемақы мен әлеуметтік төлемдер ретінде 310 млрд теңге төленген.
Жыл басынан бері республикалық бюджеттен мүгедектік пен асыраушысынан айырылу жағдайларына байланысты мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақыларды төлеуге 272,7 млрд теңге бағытталды. Бұдан бөлек, Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан еңбекке қабілеттіліктен айырылу және асыраушысынан айырылу жағдайларына байланысты 37,3 млрд теңге шамасында әлеуметтік төлемдер жүзеге асырылған.
2025 жылғы 1 маусымдағы жағдай бойынша мүгедектікке байланысты мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақы алушылар саны – 542,5 мың адам, ал асыраушысынан айырылу бойынша – шамамен 198,1 мың адам.
Мүгедектікке байланысты мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақының мөлшері мүгедектік тобына, себебіне және ең төменгі күнкөріс деңгейіне байланысты есептеледі. Асыраушысынан айырылу жағдайында тағайындалатын мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақының мөлшері қайтыс болған (қаза тапқан) адамның асырауында болған адамдар санына, өлім себебіне және күнкөріс минимумының мөлшеріне тәуелді.
Әлеуметтік төлемдердің мөлшері әр адамға жеке есептеледі және келесі факторларға байланысты:
– соңғы 2 жылдағы Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік аударымдар жүргізілген орташа айлық табыс;
– еңбекке қабілеттіліктен айырылу коэффициенттері;
– асырауында болған адамдар саны;
– әлеуметтік сақтандыру жүйесіне қатысу өтілі және табысты алмастыру деңгейі.
2025 жылғы 1 қаңтардан бастап мүгедектік пен асыраушысынан айырылу жағдайларындағы мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылардың мөлшері күнкөріс деңгейінің өсуіне байланысты 6,5%-ға артты.
Мәселен, жалпы ауру салдарынан тағайындалатын мүгедектік бойынша мемлекеттік жәрдемақылар мөлшері:
– 1 топ үшін – 101 702 теңге;
– 2 топ үшін – 81 362 теңге;
– 3 топ үшін – 55 474 теңге.
2025 жылғы 1 маусымдағы жағдай бойынша:
– еңбекке қабілеттіліктен айырылғандарға төленетін әлеуметтік төлемнің орташа мөлшері – 70 245 теңге;
– асыраушысынан айырылғандарға төленетін әлеуметтік төлемнің орташа мөлшері – 72 524 теңге.
Бұған дейін 2025 жылы жұмысынан айырылған қазақстандықтарға 51 млрд теңгеден астам төлем жасалғаны хабарланған болатын.