Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі қазақстандықтың атына алаяқтық жолмен несие рәсімделген жағдайда қандай әрекет жасау керектігін түсіндірді, деп хабарлайды Zakon.kz.

Не істеу керек?

1. Банкке немесе микроқаржы ұйымына (МҚҰ) дереу хабарласыңыз

Кредиторға телефон шалыңыз немесе жазбаша түрде хабарласыңыз. Несие алаяқтық жолмен рәсімделгенін айтып, келесілерді талап етіңіз:

• картаны бұғаттау;
• шотты және қосымшаға кіруді жабу;
• өтінішті тіркеуді.

2. Полицияға жүгініңіз

Полицияға өтініш беріңіз (eGov, eOtinish немесе бөлімшеге барып). Өтініште көрсетіңіз:

• несие рәсімделген күн;
• сомасы;
• банк/МҚҰ атауы.
• Барлық дәлелдерді тіркеңіз (SMS, алаяқтар қоңырау шалған нөмірлердің скриншоттары, хат алмасулар, үзінді көшірмелер).

3. Процессуалдық құжат алыңыз

Полиция сізге төмендегі құжаттардың бірін беруі тиіс:

• жәбірленуші деп тану туралы қаулы (ҚПК 71-бабы), немесе
• құқықбұзушылыққа ықпал еткен жағдайларды жою туралы ұсыну (ҚПК 200-бабы).
• Бұл құжат тікелей кредиторға жолданады. Ол пайыздар мен өсімпұлдың есептелуін тоқтату үшін қажет.

4. Есептеулердің тоқтатылғанын тексеріңіз

Кредитор полиция құжатын алғаннан кейін 3 күнтізбелік күн ішінде міндетті түрде:

• пайыздар мен айыппұлдарды есептеуді тоқтатуы;
• қарызды өндіру және талап-арыз жұмыстарын тоқтатуы тиіс.

5. Егер кредитор шара қабылдамаса – Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігіне шағымданыңыз.

Банк/МҚҰ-ның бас тартуын және полицияның процессуалдық құжатын тіркеп, eOtinish арқылы шағым жіберіңіз.

6. Қарызды есептен шығару тек белгілі бір негіздер болғанда ғана мүмкін

• Алаяқтық несие автоматты түрде есептен шығарылмайды. Бұл тек:
• банк/МҚҰ тарапынан заң талаптарын бұзу дәлелденген жағдайда,
• полиция мен соттың тиісті құжаттары болған кезде жүзеге асады.
• Сотқа бармай есептен шығару мүмкін болатын жағдайлар:
• Банк немесе МҚҰ міндетті талаптарды бұзған болса;
• Полиция алаяқтық фактісін растаған жағдайда.

Қандай заңбұзушылықтар елеулі болып есептеледі:

• онлайн-несие рәсімдеу кезінде биометриялық идентификацияның болмауы;
• клиенттің несие алудан өз еркімен бас тартқаны туралы белгі тұрған жағдайда несиенің беріліп кетуі;
• кредит беру жасына қойылған талаптардың бұзылуы (несие 21 жасқа толмаған немесе 55 жастан асқан тұлғаға оның келісімінсіз берілген жағдайда;
• келісім тек кредитор бөлімшесіне жеке келіп немесе eGov, кредиттік бюро, электрондық үкіметпен интеграцияланған жүйелер арқылы расталады);
• банкте 150 АЕК-тен, ал МҚҰ-да 75 АЕК-тен жоғары сомадағы алғашқы тұтынушылық кепілсіз несиенің онлайн берілуі;
• "салқындау кезеңі" (период охлаждения) сақталмауы – ақша белгіленген уақыттан бұрын берілсе:
• банкте 150–255 АЕК мөлшеріндегі несие 8 сағатқа дейін;
• 255 АЕК-тен жоғары несие – 24 сағатқа дейін;

МҚҰ-да 75 АЕК-тен жоғары микронесие – келісім жасалғаннан кейін 24 сағат өтпей және қарыз алушының келісімінсіз берілсе.

Бұл шектеулер клиент бір күн ішінде бірнеше онлайн-несие рәсімдесе де қолданылады

Ерекшеліктер:

• несие тауар/қызмет үшін төлемге берілсе және сатушыға тікелей өтсе;
• немесе сол банктегі/МҚҰ-дағы қарызды өтеуге бағытталса;
• не төлем картасының 150 АЕК-ке дейінгі лимиті аясында рәсімделсе.

Қандай құжаттар қажет:

• полицияның жәбірленуші деп тану туралы қаулысы (ҚПК 71-бабы), немесе
• полицияның алаяқтыққа ықпал еткен жағдайларды жою туралы ұсынуы (ҚПК 200-бабы).

Кредитор не істейді:

• Егер аталған заңбұзушылықтар анықталса және құқық қорғау органдарының процессуалдық құжаттары болса, кредитор 3 жұмыс күні ішінде:
• қарызды есептен шығарады;
• кредиттік тарихты түзетеді;
• ұсталған қаражаттарды қайтарады.
• Сот тәртібімен қарызды есептен шығару (сот шешімі арқылы)
• Егер банк/МҚҰ тарапынан бұзушылықтар айқын болмаса, бірақ полиция тергеуі алаяқтық фактісін растаса, іс сотқа беріледі.

Не болады:

• полиция дәлелдер жинап, істі сотқа жолдайды;
• сот несие алаяқтықпен рәсімделгенін және бұл банк/МҚҰ тарапынан жіберілген бұзушылықтар салдарынан мүмкін болғанын анықтайды.
• Банк/МҚҰ-ның негізгі бұзушылықтары:
• клиенттің дербес сәйкестендіру деректерін үшінші тұлғаның заңсыз алуы және пайдалануы (соның ішінде құрылғыны қашықтан басқару фактілері);
• биометриялық идентификация талаптарының бұзылуы;
• алаяқтық белгілерін анықтау және тіркеу талаптарының сақталмауы.

Сот шешімі заңды күшіне енгеннен кейін не болады

Кредитор 10 жұмыс күнінен кешіктірмей:

• қарызды толығымен есептен шығарады;
• ұсталған немесе төленген қаражатты қайтарады;
• кредиттік тарихты жаңартады.

"Полицияның процессуалдық құжаты немесе сот шешімі болмаса, банк/МҚҰ несиеyi есептен шығара алмайды.

Есептен шығару тек банк/МҚҰ тарапынан заң бұзушылықтар дәлелденген жағдайда ғана жүзеге асады.

"Егер банк/МҚҰ талаптарды орындаудан бас тартса, eOtinish порталы арқылы Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігіне шағым беріңіз." Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігінің баспасөз қызметі

Бұған дейін біз Көкшетаудың 79 жастағы тұрғыны алаяқтарға 13 миллион теңге бергенін, өйткені ол қызы жасады деп ойлаған жол-көлік оқиғасы үшін жауапкершіліктен құтқармақ болғанын хабарлағанбыз.