
Орал қаласының орталығында қарағаштар оталып жатқанына қоғам белсенділері алаңдап отыр.
Олардың айтуынша, «жасыл желекті жаңғырту» деген желеудің артында табиғатты бүлдіру жатыр.
Қалалық әкімдік бұл әрекетті жоспарлы түрде жүріп жатқан жұмыс деп түсіндіреді. Әкімдік мәліметінше, ескі әрі ауру ағаштарды кесіп, олардың орнына жаңасын егу жөніндегі шешім экологиялық кеңесте алдын ала келісілген.
Оралдың орталығындағы мына 44 қарағаш өткен ғасырдың 60-жылдары егіліпті. Әр маусым сайын түрлі пішінде қиылып, Абай алаңына ерекше сән беріп тұратын. Алайда қала басшылығы аталған ағаштардың ескіргенін, өзегіне құрт түскенін айтып, түгелдей кесуге шешім қабылдапты. Ол мәселе экологиялық кеңесте келісіліпті. Мамандар табиғи ортада қарағаш 150 жылға дейін өссе, қалада олардың өмірі екі есе қысқарады деп отыр.
Лұқпан Өтебәлиев, экологиялық кеңес мүшесі:
- Әртүрлі факторлар бар. Біріншісі автомобиль түтіні, ішіндегі металдардың қалдықтары, көміртегі осылардың бәрі әсер береді. Ағаштың өмірі қысқара береді. Бұл факторлар 20-25% қысқартса, оның үстіне қиямыз. Сәндік форма береміз деп. Ол маусымға 3-4 рет қиылады. Әр қиылған сайын ағаш жапырақтану үшін тамырлары күшін кетіреді. Сонымен өмірлері қысқара береді. 50% шірігендері болды.
Қазір қарағаштардың орнына жөке, шетен, талшын ағаштары егіліпті. Көшеттер көрші Ресейдегі тәлімбақтардан жеткізілген.
Жанболат Қайыржан, қалалық ТҮКШ бөлімі басшысының орынбасары:
- Экологиялық кеңес зерттеу жасады. Сырым Датұлы көшесі мен Назарбаев даңғылындағы 120 ағашты анықтады. Олардың орнына жаңа ағаштар отырғызып жатырмыз. Қаладағы жасыл желекті жаңғырту жұмыстарына жалпы 250 млн теңге бөлініп, мердігер анықталды. Ол жұмыстар екі жылға жалғасады.
Әкімдіктің әрекетін қолдайтындар да бар, құптамайтындар да жеткілікті. Қоғам белсенділері жасыл желекті жаңғыртамыз деген желеумен қалада сау ағаштардың да кесіліп жатқанын айтады.
Светлана Тенишева, қала тұрғыны:
- Мен қала әкіміне сауал жолдадым. Осындай шешімді келіскен экологиялық кеңес құрамында арнайы дипломды мамандар бар-жоғын сұрадым. Әзірге жауап келмеді. Келіспейтінім, ертең күзде шетен ағашының жемістері тротуарға, жолға төгіледі. Адамдар, көліктер басады оны. Төңірек қып-қызыл болады. Жеміске құстар жиналады. Әрі ағашты сәуір айы, әрі кеткенде мамардың басында егу керек еді. Олар әбден күн ысығанда егіп жатыр.
Ержігіт Нұғманов, қала тұрғыны:
- Ескі теректер қауіп қой. Машинаға, кішкентай балаларға, енді осы қаланың азаматтарына. Осындай жасаған мынау өте дұрыс. Бірақ тек орталықты жасамау керек. Әр көшеде жасау керек қой.
Жыл басынан бері қалада 730 ағаш кесілсе, 10 мың түп тал-терек жаңадан егілген.
Е. Жылқайдарұлы, Қ. Ақырап, Э. Аюпов